سند رسمی اقرارنامه صلح و سازش در دعاوی و کیفری و مدنی
از جمله اسناد قابل تنظیم در دفترخانه، سند رسمی اقرارنامه صلح و سازش در دعاوی و کیفری و مدنی است.
همه چیز درباره دفترخانه و تفاوت سند عادی و سند رسمی!
چرا باید سند رسمی اقرارنامه ترک دعوی را تنظیم کنیم
صلح و سازش در جرائم قابل گذشت
در جرائم قابل گذشت يعني جرائمي که با گذشت شاکي و متضرر از جرم، تعقيب و رسيدگي يا اجراي حکم متوقف مي شود، گذشت بايد به صراحت و بدون هيچ گونه قيد و شرطي باشد.
براي مثال
آقای A از خانم B به عنوان فحاشي یا… شکايت مي کند.
ولي با وساطت آشنايان و فاميل از شکايت خود صرف نظر مي کند. و یا اینکه در قبال دریافت مبلغی حاضر به دادن رضایت می شود.
پس آقای A باید به دفترخانه مراجعه کند و اقرار نماید که از شکایت خود صرف نظر نموده است.
(توجه داشته باشید در صورتی که دادن رضایت در قبال پرداخت مبلغی است، این مبلغ باید در دفترخانه و هنگام امضا سند تسویه شود)
* نکته
به گذشت مشروط و معلق در مراجع قضايي ترتيب اثر داده نخواهد شد.
اگر در رضايت نامه قید شود که اگر خانم B تعهد کند که ديگر براي آقای A ايجاد مزاحمت نکند و به او ناسزا نگوید، حاضر است رضايت دهد.
به اين گونه سازش نامه ها که داراي قيد و شرط است، در دادسرا و دادگاه ترتيب اثر داده نمي شود.
زيرا رضايت آقای A به شرط آن است که خانم B متعهد گردد در آينده مرتکب عمل مورد نظر آقای A نخواهد شد.
از اين رو اعلام رضايت بايد بدون هيچ گونه ابهام و قيد و شرط باشد.
صلح و سازش در دعاوی به نقل از دفتر امور بين الملل قوه قضائيه
مقدمه:
جرم يعني عملي که ترک يا انجام آن از نظر قانون قابل مجازات باشد و پس از ارتکاب، موجب برهم زدن نظم اجتماعي شود.
جرائم در يک دسته بندي عمده به دو نوع تقسیم می شوند
- قابل گذشت
- غيرقابل گذشت
جرائم قابل گذشت
به جرائمي گفته مي شود که قانون گذار به لحاظ رعايت مصالح اجتماعي يا خانوادگي جنبه خصوصي آنها را بر جنبه عمومي آن برتري داده است و تعقيب آنها موکول به شکايت شاکي است.
حتي پس از اعلام شکايت نيز شاکي حق دارد از تعقيب متهم صرف نظر کند. بنابراين با اعلام گذشت او، تعقيب متهم متوقف خواهد شد. (این جرائم قابل گذشت به شمار مي روند.)
جرائم غيرقابل گذشت
اعلام شکايت يا گذشت شاکي تأثيري در امر تعقيب ندارد و نماينده جامعه (دادستان) مکلف است به محض اطلاع، متهم را تحت تعقيب قرار دهد.
البته بايد توجه داشت که در جرائم غيرقابل گذشت اعلام رضايت شاکي در اخذ تصميم نهايي دادگاه درباره متهم، با رعايت شرايطي که به آنها خواهيم پرداخت موثر خواهد بود.
از جمله اين جرائم:
- شرب خمر
- کلاهبرداري
- قتل عمدي
- سرقت
- مزاحمت تلفني
- و…
صلح و سازش در جرائم قابل گذشت:
در جرائم قابل گذشت، يعني جرائمي که با گذشت شاکي و متضرر از جرم، تعقيب و رسيدگي يا اجراي حکم متوقف مي شود، گذشت بايد به صراحت و بدون هيچ گونه قيد و شرطي باشد.
بنابراين، به گذشتِ مشروط و معلق در مراجع قضايي ترتيب اثر داده نخواهد شد.
براي مثال شخص (الف) از شخص (ج) به عنوان فحاشي شکايت مي کند ولي با وساطت آشنايان و فاميل ها از شکايت خود صرف نظر مي کند.
پس در رضايت نامه مي نويسد که اگر (ج) تعهد کند که ديگر براي او ايجاد مزاحمت نمي کند و به او ناسزا نخواهد گفت، حاضر است رضايت دهد.
به اين گونه سازش نامه ها که داراي قيد و شرط است، در دادسرا و دادگاه ترتيب اثر داده نمي شود
زيرا رضايت (الف) بسته به آن است که (ج) متعهد گردد در آينده مرتکب عمل مورد نظر شخص (الف) نخواهد شد. از اين رو اعلام رضايت بايد بدون هيچ گونه ابهام و قيد و شرط باشد.
نمونه سازش نامه
رياست محترم شعبه ……
باسلام
احتراماً، اينجانب…………… شاکي پرونده کلاسه ………… که تحت عنوان …………… (فحاشي و…) از آقاي/خانم ………… شکايت کرده بودم، با توجه به مذاکرات اصلاحي و وساطت ريش سفيدان محل، بدينوسيله منجزاً (بدون هيچ قيد و شرطي) رضايت خود را اعلام مي کنم و هيچگونه شکايتي از ايشان در امر کيفري ندارم.
نکته اول
در اينجا بايد به دو مسئله توجه داشت:
- يکي آنکه گاهي اوقات پس از اعلام رضايت توسط شاکي و مختومه شدن پرونده، متهم درصدد برمي آيد که به عنوان مفتري عليه شاکي اعلام جرم کند. يعني ادعا مي کند که شاکي با سوء نيت، به قصد ضرر رساندن و متهم کردن او به عمل مجرمانه از وي شکايت کرده است. به همين دليل براي جلوگيري از اين امر در انتهاي سازش نامه ها اضافه مي کنند:
- (آقاي/خانم ……… نيز حاليه اعلام مي دارد که او نيز از آقاي ……… شکايتي نداشته و در اين پرونده ادعايي نسبت به يکديگر ندارند.)
- و سپس مفاد سازش نامه به امضاي هر دو نفر مي رسد.
- (آقاي/خانم ……… نيز حاليه اعلام مي دارد که او نيز از آقاي ……… شکايتي نداشته و در اين پرونده ادعايي نسبت به يکديگر ندارند.)
- مسئله ديگر آن است که معمولاً شهروندان محترم با تفاوت هاي موجود بين مسايل کيفري و مدني کاملاً آشنا نيستند و در نتيجه در هنگام تنظيم سازش نامه ها به آنها توجه نمي نمايند.
- فرض کنيم شخص (الف) شيشه اتومبيل شخص (ج) را با سنگ شکسته است و پس از تعقيب متهم در دادسرا شخص (ج) اعلام رضايت ميکند و مي گويد از (الف) شکايت کيفري ندارد.
- در اين مورد بايد توجه داشت که اين اعلام رضايت فقط بر عدم دريافت خسارت، وي را تحت تعقيب قرار دهد.
- در اينگونه موارد چنانچه مقصود شاکي از اعلام رضايت در هر دو جنبه کيفري و مدني موضوع باشد، يا اينکه شاکي پس از دريافت خسارت، رضايت خود را (مبني بر عدم اعمال مجازات کيفري متهم) اعلام کرده باشد، مراتب بايد به طور کامل در متن سازش نامه آورده شود.
- مثلاً (…و هيچگونه ادعاي کيفري و مدني از ايشان ندارم).
نکته دوم
پس از اعلام گذشت، شاکي ديگر نمي تواند از گذشت خود برگردد و دوباره تقاضاي تعقيب کند چون پس از اعلام گذشت (در جرائم قابل گذشت)، امر تعقيب ممکن نخواهد بود.
شاکيان متعدد
هرگاه متضررين از جرم متعدد باشند، تعقيب جزايي با شکايت هر يک از آنها شروع مي شود ولي موقوف شدن تعقيب، موکول به گذشت همه کساني است که شکايت کرده اند.
بايد توجه داشت که حق گذشت، در صورت فوت شاکي به ورثه او خواهد رسيد و در صورت گذشت همگي وراث، تعقيب و رسيدگي يا اجراي مجازات موقوف مي شود.
صلح و سازش با متهم در جرائم غيرقابل گذشت
برخلاف دعوي خصوصي که متعلق به زيان ديده ار جرم است، دعوي عمومي حق مدعي العموم يا دادستان مي باشد.
در نتيجه دادستان يا هر مقام قضايي ديگري که عهده دار امر تعقيب است، مکلف مي باشد دعوي عمومي را به جريان انداخته و تا رسيدن به نتيجه نهايي آن را پيگيري کند.
بنابراين امکان صلح و سازش بين دادسرا و دادگاه با متهم وجود ندارد.
اما در جرائم غيرقابل گذشتي که شاکي خصوصي نيز وجود دارد (مانند سرقت، کلاهبرداري، خيانت در امانت و…)، اعلام گذشت شاکي در تخفيف مجازات متهم مؤثر مي باشد.
اين تأثير در دو حالت متصور است:
- يکي قبل از صدور حکم قطعي
- ديگري پس از صدور حکم قطعي.
اثر گذشت شاکي در جرائم غيرقابل گذشت قبل از صدور حکم قطعي
مقصود از حکم قطعي، حکمي است که قابل اجراست (با کمي تسامح مي توان اين تعريف را پذيرفت).
هرگاه قبل از قطعي شدن حکم شاکي اعلام رضايت کند، به موجب بند 1 ماده 22 قانون مجازات اسلامي دادگاه مي تواند مجازات متهم را تخفيف دهد يا نوع مجازات را تغيير دهد.
براي مثال به جاي حبس او را به پرداخت جزاي نقدي محکوم کند.
اثر گذشت در جرائم غيرقابل گذشت قبل از صدور حکم قطعي
فرض مي کنيم شخصي به اتهام سرقت تحت تعقيب قرار مي گيرد و پس از رسيدگي، به تحمل يک سال حبس محکوم مي شود.
اما پس از گذشت يک ماه از مدت حبس، موفق مي شود که رضايت شاکي را جلب نمايد.
مطابق قانون هرگاه شاکي در اين گونه جرائم بعد از قطعي شدن حکم از شکايت خود صرف نظر کند، محکوم مي تواند با استناد به رضايت شاکي از دادگاه صادر کننده حکم قطعي (دادگاهي که به موجب حکم آن شخص متحمل مجازات مي شود که حسب مورد مي تواند دادگاه بدوي يا دادگاه تجديد نظر استان باشد)، درخواست کند که در ميزان مجازات او تجديد نظر کند.
در اين صورت دادگاه مزبور به درخواست محکوم عليه در وقت فوق العاده رسيدگي کرده و مجازات را در صورت اقتضا در حدود قانون تخفيف مي دهد.
نمونه درخواست
رياست محترم دادگاه……
باسلام
احتراماً اينجانب ……… به موجب حکم قطعي شماره ………… (حبس–جزاي نقدي–شلاق-…) محکوم شده ام، با توجه به اعلام گذشت شاکي، به استناد ماده 277 قانون آيين دادرسي دادگاه هاي عمومي و انقلاب در امور کيفري تقاضاي تخفيف مجازات دارم. قبلاً از عنايتي که خواهيد فرمود سپاسگذارم.
سازش در امور مدني
برخلاف امور کيفري که از حيث جنبه عمومي سازش بين دادستان و متهم قابل تصور نمي باشد، در امور مدني خواهان و خواننده (اصحاب دعوي) در هر مرحله از دادرسي مي توانند دعوي خود را از راه سازش خاتمه دهند.
سازش بين طرفين يا در دفتر اسناد رسمي واقع شده، يا در دادگاه تنظيم مي شود.
چنانچه سازش در دفتر اسناد رسمي واقع شده باشد، دادگاه ختم موضوع را برابر سازش نامه در پرونده قيد مي کند و پس از آن مطابق مقررات اجراي اسناد رسمي، اين سازش نامه قابليت اجرايي خواهد داشت.
اگر سازش در دادگاه واقع شود، موضوع سازش و شرايط آن به ترتيبي که واقع شده توسط دادگاه صورتجلسه مي گردد و به امضاي قاضي و اصحاب دعوي مي رسد.
اما اگر سازش در خارج از دادگاه و در دفتر اسناد رسمي واقع گردد يا اينکه سازش نامه غيررسمي باشد (مانند آنکه اصحاب دعوي در منزل خود سازش نامه اي را با حضور دو نفر گواه تنظيم کرده باشند)، بايد در دادگاه حاضر شوند و به صحت و درستي آن اقرار نمايند.
سپس دادگاه مفاد اقرارشان را صورتجلسه کند و اين صورتجلسه توسط قاضي دادگاه و طرفين امضا شود.
در صورت عدم حضور طرفين در دادگاه بدون عذر موجه، دادگاه بدون توجه به مندرجات سازش نامه، دادرسي را ادامه داده و در اصل قضيه تصميم گيري خواهد کرد.
هر کسي مي تواند در مورد هر ادعايي به طور کتبي از دادگاه درخواست کند که طرف مقابل او را براي سازش به آنجا فراخواند و دادگاه نيز طرف مقابل را براي سازش دعوت مي کند.
بعد از حضور طرفين، دادگاه اظهارات هر دو طرف را استماع نموده و سعي در ايجاد سازش مي کند.
اگر براي قاضي ثابت شود که طرفين به توافق نمي رسند و حاضر به سازش نیستند، دادگاه رسيدگي را پايان داده و گزارشات اصلاحي صادر مي کند.
مفاد سازش نامه که طبق مقررات تنظيم مي شود، نسبت به طرفين و ورثه و قائم مقام قانوني آنها معتبر مي باشد و مانند احکام دادگاهها به موقع اجرا گذاشته خواهد شد.
نمونه سند رسمی اقرارنامه ترک دعوا
اینجانب …………. اقرار و اعتراف صريح و شرعي و قانوني می نمایم كه از كليه شكايت و ادعاي خود عليه ………. متهم پرونده شماره ………….. شعبه ………… صرفنظر نموده و رضايت خود را اعلام مي نمايم و از مقام محترم قضايي خواهشمندم پرونده فوق الذكر را مختومه و كان لم يكن تلقي نمايند.
لذا چنانچه در آينده نسبت به موضوع پرونده و شخص متهم در مقام ادعا يا شكايت يا سخني برآيم، از درجه اعتبار ساقط و غير مسموع و بلااثرخواهد بود.
آقاي / خانم ……… نيز حاليه اعلام مي دارد که او نيز از آقاي / خانم ……… شکايتي نداشته و در اين پرونده ادعايي نسبت به يکديگر ندارند و هيچگونه ادعاي کيفري و مدني از ايشان ندارد.
برای مشاهده و خرید و دانلود متن کامل روی عکس زیر کلیک کنید.
هزینه تنظیم این سند در دفترخانه
