دفاتر اسناد رسمی ملزم به استعلام مالیاتی برای انتقال اموال غیرمنقول هستند، اما مواردی مانند فسخ سند صلح عمری و اقرارنامه اسقاط شرط نیازی به استعلام مالیاتی ندارند.
اخذ گواهی مالیاتی برای فسخ، اسقاط شرط و انتقال سند در قرارداد صلح عمری الزامی است؟
به‌روزرسانی: ساعاتی پیش
آیا برای فسخ سند صلح عمری استعلام مالیاتی نیاز است؟
دفاتر اسناد رسمی در هنگام تنظیم اسناد صلح عمری و انتقال اموال غیرمنقول موظف به رعایت قوانین مالیاتی هستند.
اخیراً نظریه مشورتی کانون سردفتران و دفتریاران استان البرز به برخی از ابهامات در خصوص ضرورت استعلام مالیاتی در موارد مختلف پاسخ داده است. در این مقاله به جزئیات این نظریه مشورتی، نکات حقوقی و تکالیف دفاتر اسناد رسمی می‌پردازیم.
پیش‌زمینه قانونی استعلام مالیاتی در دفاتر اسناد رسمی
طبق ماده ۱ قانون تسهیل تنظیم اسناد در دفاتر اسناد رسمی و آیین‌نامه اجرایی آن، استعلام مالیاتی برای انتقال عین اموال غیرمنقول الزامی است.
اما برخی موارد خاص مانند فسخ سند یا اقرارنامه‌های اسقاط شرط، از شمول این قانون خارج هستند.
نظریه مشورتی دفتر حقوقی کانون سردفتران استان البرز
در تاریخ ۱۴۰۳/۰۸/۰۹، دفتر حقوقی و حمایت قضایی کانون سردفتران استان البرز نظریه‌ای را در پاسخ به چند سوال پیرامون استعلام مالیاتی در سند صلح عمری منتشر کرد. این نظریه به‌طور واضح شرایطی را که استعلام مالیاتی برای دفاتر اسناد رسمی الزامی است، مشخص کرده است.
فسخ سند صلح عمری و الزام به استعلام مالیاتی
بر اساس نظریه مشورتی، برای فسخ سند صلح عمری، استعلام از مرجع مالیاتی ضروری نیست. این موضوع به دلیل آن است که فسخ سند از شمول ماده ۱ قانون تسهیل تنظیم اسناد خارج است و دفاتر اسناد رسمی در این زمینه تکلیفی ندارند.
اقرارنامه اسقاط شرط فسخ و حق انتفاع
تنظیم اقرارنامه اسقاط شرط فسخ و حق انتفاع نیز از الزام به استعلام مالیاتی مستثنی است. در هیچ‌یک از قوانین، تکلیفی برای دفاتر اسناد رسمی به استعلام از مرجع مالیاتی در این خصوص وضع نشده است.
استعلام مالیاتی در صورت فوت مصالح
در صورتی که مصالح فوت کرده و متصالح قصد انتقال سند را داشته باشد، استعلام مالیاتی باید از طریق سامانه ثبت الکترونیک اسناد انجام شود. دفاتر اسناد رسمی مکلف به ارسال استعلام مالیاتی به صورت فیزیکی به اداره امور مالیاتی نیستند.
نتیجه‌گیری
بر اساس نظریه مشورتی اخیر، دفاتر اسناد رسمی ملزم به استعلام مالیاتی برای انتقال اموال غیرمنقول و موارد معینه در قانون هستند؛ اما فسخ سند، اقرارنامه اسقاط شرط و برخی موارد دیگر از شمول این الزام خارج می‌باشند.
پرسش‌های متداول
خیر، برای فسخ سند صلح عمری نیازی به استعلام مالیاتی نیست.
خیر، تنظیم اقرارنامه اسقاط شرط فسخ نیازی به استعلام مالیاتی ندارد.
استعلام مالیاتی در این حالت باید از طریق سامانه ثبت الکترونیک اسناد انجام شود.
خیر، استعلام فیزیکی لازم نیست و از طریق سامانه الکترونیک انجام می‌شود.
خیر، فسخ سند صلح عمری از این الزام معاف است.
نسخه کامل متن رسمی:
تاریخ: ۱۴۰۳/۰۸/۰۹
شماره: ۵۰۲۳ ک اص /۰۳
کانون سردفتران و دفتریاران استان البرز
به نام خدا
سردفتر محترم دفتر اسناد رسمی ۱۴۱ کرج
با سلام و احترام
بازگشت به شماره ۵۰۸ مورخ ۱۴۰۳/۰۷/۱۶ بدینوسیله نظریه مشورتی دفتر حقوقی و حمایت قضایی کانون سردفتران و دفتریاران استان البرز در خصوص این پرسش که:
در سند صلح عمری با حق فسخ و حق انتفاع برای مصالح تا زمان حیات وی گواهی مالیاتی فیزیکی از اداره امور مالیاتی اخذ لیکن اداره امور مالیاتی از این بابت مالیاتی از مودی دریافت ننموده است.
حال با توجه به این موضوع:
- الف) برای فسخ این سند در کمتر از شش ماه از تاریخ تنظیم سند یا بیشتر از شش ماه از تاریخ تنظیم سند آیا گواهی مالیاتی لازم می‌باشد یا خیر؟
- ب) برای تنظیم اقرارنامه اسقاط شرط فسخ و حق انتفاع برای مصالح آیا اخذ گواهی مالیاتی از اداره امور مالیاتی لازم می‌باشد یا خیر؟
- ج) اگر مصالح فوت نماید و متصالح قصد انتقال سند را داشته باشد، آیا استعلام دارایی باید به صورت فیزیکی به اداره امور مالیاتی ارسال شود یا از طریق سامانه ثبت الکترونیک اسناد؟
به شرح ذیل اعلام می‌گردد:
- الف) مطابق ماده یک قانون تسهیل تنظیم اسناد در دفاتر اسناد رسمی و ماده ۹ آیین‌نامه اجرایی آن، تکلیف استعلام از مرجع مالیاتی توسط دفاتر اسناد رسمی صرفاً در خصوص انتقال عین اراضی و املاک بوده و فسخ اسناد از دایره شمول آن خارج است.
ضمناً رأی وحدت رویه کانون سردفتران و دفتریاران به شماره ۹۶۰۰۱/۸۵۵ مورخه ۱۳۹۶/۰۳/۰۸ مندرج در ردیف ۲۴۴ مجموعه بخشنامه‌های ثبتی نیز مؤید همین نظر است. - ب) در هیچ یک از قوانین و مقررات موضوعه برای تنظیم سند اقرارنامه اسقاط شروط حق فسخ و انتفاع تکلیفی بابت استعلام از مرجع مالیاتی برای دفاتر اسناد رسمی وضع نگردیده است.
- ج) آنچه مطابق قوانین و مقررات فعلی خصوصاً تبصره ۲ ماده ۴ قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیر منقول برای دفاتر اسناد رسمی تکلیف است، اخذ استعلام از مرجع مالیاتی در موارد معینه و از طریق سامانه ثبت الکترونیک اسناد است و با وضع مقرره فوق‌الذکر، دفاتر اسناد رسمی در خصوص اموال غیر منقول تکلیفی به استعلام فیزیکی از اداره امور مالیاتی ندارند.
