خلاصه متن: از تاریخ 3 خرداد 1403، تنظیم قولنامه و هر نوع قرارداد راجع به انتقال عین و منافع املاک غیرمنقولی که سند مالکیت کاداستری آنها بعد از این تاریخ صادر می‌شود، فقط توسط دفاتر اسناد رسمی امکان‌پذیر است.
تنظیم وکالت بلاعزل انتقال مالکیت در خصوص املاک یاد شده، مشمول مالیات، حق‌الثبت و حق‌التحرير معادل تنظیم سند رسمی انتقال ملک است.
در خصوص املاک غیرمنقولی که سند مالکیت حدنگار آنها قبل از 3 خرداد 1403 صادر شده است، تا رفع ابهام از ناحیه سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، توصیه کانون به استعلام مراتب تنظیم وکالت فروش بلاعزل آنها از اداره امور مالیاتی می‌باشد.
اطلاعیه کانون سردفتران درخصوص رفع ابهام از قانون الزام به ثبت رسمی
به‌روزرسانی: ساعاتی پیش
نظریه مشورتی کانون سردفتران و دفتریاران مرکز
با توجه به سوالات و ابهامات متعدد در خصوص نحوه اجرای تبصره‌های ۲ و ۴ ماده یک و ماده ۴ قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیر منقول بدینوسیله نظریه مشورتی کانون سردفتران و دفتریاران تهران به شرح ذیل اعلام می‌گردد:
1 – تبصره ۴ ماده یک قانون، ناظر بر اسناد مالکیت حد نگاری می‌باشد که پس از تاریخ لازم الاجرا شدن قانون (۱۴۰۳/۴/۲) صادر می‌شوند اعم از اینکه سابقه صدور داشته یا نداشته باشند.
شمول تبصره مذکور نسبت به سایر اسناد مالکیت (اعم از دفترچه‌ای یا اسناد حدنگاری که قبل از تاریخ مزبور صادر گردیده‌اند) منوط به تحقق شرایط مندرج در ماده ۱ قانون می‌باشد.
[تبصره ۴ ماده 1 ـ مفاد این ماده درخصوص اموال غیرمنقولی که پس از لازم‌الاجراشدن این قانون سند مالکیت حدنگار برای آنها صادر می‌شود، از تاریخ صدور سند مالکیت مذکور، مجری است، هرچند سامانه موضوع ماده (۱۰) این قانون راه‌اندازی نشده باشد.]
2 – بر اساس تبصره ۲ ماده ۱ قانون مذکور، وکالتنامههای بلاعزل انتقال مالکیت و اسناد تفویض وکالت بلاعزل انتقال مالکیت در خصوص اسناد مالکیت حدنگار صادره در تاریخ ۱۴۰۳/۴/۲ و بعد از آن، مشمول مالیات نقل و انتقال و حق‌الثبت و حق‌التحریر معادل تنظیم سند رسمی انتقال ملک است، ولو اینکه وکالتنامه ماقبل پیش از تاریخ ۱۴۰۳/۴/۲ تنظیم شده باشد.
ضمنا چنانچه ظرف ۹ ماه از تاریخ تنظیم وکالتنامههای مذکور، اموال موضوع وکالت به وکیل یا غیر منتقل شوند، سند رسمی انتقال بدون نیاز به پرداخت مجدد مالیات نقل و انتقال ملک و حق الثبت تنظیم می‌شود.
[تبصره ۲ماده 1 ـ میزان مالیات، حق‌الثبت و حق‌التحریر بر تنظیم وکالت بلاعزل انتقال مالکیت در خصوص اموال غیرمنقول موضوع این ماده در دفاتر اسناد رسمی معادل تنظیم سند رسمی انتقال ملک است و چنانچه ظرف نه ماه از تاریخ تنظیم وکالتنامه، اموال مذکور منتقل شود، سند رسمی انتقال بدون نیاز به پرداخت مجدد مالیات نقل و انتقال ملک و حق‌الثبت تنظیم می‌شود.]
3 – وکالتنامههای کلی انتقال مالکیت اموال غیرمنقولی که فاقد هر گونه مشخصات می‌باشند اساساً از شمول حکم مندرج در تبصره ۲ ماده یک قانون مذکور خارج می‌باشند.
4 – وکالت بلاعزل انتقال مالکیت املاک دارای قرارداد واگذاری صادره از دستگاه‌های دولتی و یا موسسات عمومی و یا تعاونی‌های مسکن (املاک فاقد سند مالکیت) در صورتی مشمول حکم مقرر در تبصره ۲ ماده یک قانون مذکور می‌گردند که بعد از تاریخ لازم الاجرا شدن قانون نسبت به آنها سند مالکیت حدنگار صادر شود.
در غیر این صورت، تعلق هزینه‌های موضوع تبصره ۲ ماده یک نسبت به آنها منوط به تحقق شرایط مندرج در صدر ماده ۱ قانون خواهد بود.
۵ – تا زمان اجرایی شدن مفاد تبصره ۲ ماده ۴ قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیر منقول، همکاران محترم می‌توانند در خصوص وکالتنامههای بلاعزل انتقال مالکیت که تنظیم آن مستلزم دریافت هزینه های مندرج در تبصره ۲ ماده ۱ قانون مذکور می‌باشند[مالیات، حق‌الثبت و حق‌التحریر معادل تنظیم سند رسمی انتقال ملک]، جهت تعیین ارزش معاملاتی ملک موضوع وکالت از طریق درگاه مالیاتی موجود در سامانه ثبت الکترونیک اسناد اقدام نمایند.
ضمنا چنانچه به هر دلیل استعلام از طریق مذکور میسر نباشد همکاران محترم می‌توانند برگه استعلام غیر الکترونیک را جهت اخذ پاسخ استعلام به ذینفع تحویل نمایند.
[تبصره ۲ ماده 4 ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی مکلف است میزان ارزش معاملاتی املاک موضوع ماده (۶۴) قانون مالیات‌های مستقیم را به‌صورت آنی از طریق سامانه ثبت الکترونیک اسناد به دفاتر اسناد رسمی اعلام نماید، در غیر این‌صورت سردفتر، مجاز به تنظیم و ثبت سند معامله بوده و سردفتر و منتقلٌ‌الیه تعهدی درخصوص مالیات نقل و انتقال ملک ندارند.]
اطلاعیه کانون سردفتران و دفتریاران آذربایجان شرقی
اطلاعیه شماره یک دفتر حقوقی کانون سردفتران و دفتریاران آذربایجان شرقی راجع به تبصره های ۲ و ۴ ماده یک قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیر منقول
در پی سوالات مکرر همکاران محترم راجع به تبصره‌های ۲ و ۴ ماده یک قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیر منقول به اطلاع همکاران گرامی می‌رساند:
- با توجه به نص صریح تبصره ۴ ماده 1 قانون که اشعار داشته مفاد این ماده در خصوص اموال غیر منقولی که پس از لازم الاجرا شدن این قانون سند مالکیت حدنگار برای آنها صادر می‌شود از تاریخ صدور سند مالکیت مذکور، مجری است، هرچند سامانه موضوع ماده ۱۰ این قانون راه اندازی نشده باشد:
- الف. حکم تبصره راجع به املاکی که سند مالکیت کاداستری آنها از مورخ ۱۴۰۳/۰۴/۰۳ به بعد صادر می‌شود لازم الاجرا است.
- ب. از تاریخ یاد شده امکان تنظیم قولنامه و هر نوع قرارداد راجع به انتقال عین و منافع آنها برای بیش از دو سال توسط مشاورین املاک وجود ندارد
- ج. دفاتر اسناد رسمی مکلف به تنظیم اسناد مربوط به قراردادهای خصوصی اشخاص در خصوص اموال غیر منقولی که سند مالکیت کاداستری آنها از تاریخ یاد شده به بعد صادر می‌شود از قبیل قولنامه، مبایعه‌نامه و… می‌باشند که نمونه اسناد راجع به قراردادهای یاد شده به زودی در اختیار همکاران محترم قرار خواهد گرفت.
- د. از مورخه مورد اشاره، تنظيم وکالت بلاعزل انتقال مالکیت در خصوص املاک یاد شده، مشمول ماليات، حق‌الثبت و حق‌التحرير معادل تنظیم سند رسمی انتقال ملک است و همکاران می‌بایست مراتب تنظيم وكالت فروش بلاعزل را (تا اطلاع ثانوی) از اداره امور مالیاتی (به صورت فیزیکی) استعلام نمایند.
- راجع به اموال غیرمنقولی که سند مالکیت حدنگار آنها قبل از مورخه ۱۴۰۳/۰۴/۰۳ صادر گردیده است، در خصوص اینکه آیا تنظیم وکالت بلاعزل انتقال مالکیت در خصوص املاک مزبور مشمول مالیات، حق‌الثبت و حق التحرير موضوع تبصره ۲ ماده یک قانون می‌باشد یا خیر؟ قانون، ابهام دارد و تا رفع ابهام از ناحیه سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، توصیه کانون استان به استعلام مراتب تنظیم وکالت فروش بلاعزل آنها از اداره امور مالیاتی به صورت فیزیکی می‌باشد.
صمد احمدلو / دفتر حقوقی کانون
