راهنمای جامع استعلام الکترونیکی دارایی (مالیات نقل و انتقال ملک) برای دفاتر اسناد رسمی | صفر تا صد + سوالات متداول

تحول بزرگ: برون‌سپاری اخذ مالیات نقل و انتقال املاک به دفاتر اسناد رسمی

با اجرایی شدن طرح برون‌سپاری اخذ مالیات نقل و انتقال املاک، دفاتر اسناد رسمی در سراسر کشور این اختیار را یافتند که گواهی موضوع ماده ۱۸۷ قانون مالیات‌های مستقیم را به صورت آنلاین صادر کنند. این طرح که ابتدا به صورت آزمایشی در تهران اجرا شد، از تاریخ ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۹ در مراکز استان‌ها و سپس در سایر شهرستان‌ها فراگیر شد.

هدف اصلی این طرح، کاهش مراجعات حضوری به ادارات امور مالیاتی، جلوگیری از اتلاف وقت و سرعت‌بخشی به فرآیند تنظیم اسناد بود. به گفته رئیس مرکز بهبود فضای کسب و کار وزارت اقتصاد، این تحول توانسته است فرآیند اخذ مفاصا حساب مالیاتی را از ۳۰ روز به تنها ۲ ساعت کاهش دهد که یک دستاورد بزرگ در راستای تحقق دولت الکترونیک محسوب می‌شود.

نکته مهم: از تاریخ ۱۳۹۹/۵/۲۰ دیگر نیازی به مشخص نمودن اداره دارایی مربوطه در سامانه نیست و تنها ورود شماره بلوک و ردیف کافی است.

---

کدام املاک را می‌توان به صورت الکترونیکی استعلام کرد؟ (موارد مجاز)

در حال حاضر، امکان ارسال استعلام الکترونیکی دارایی برای موارد زیر فراهم است:

• آپارتمان‌های مسکونی دارای پایان‌کار و صورت‌مجلس تفکیکی.
• زمین‌های دارای کاربری مسکونی.
• عمارات و املاک ویلایی با کاربری مسکونی و دارای پایان‌کار معتبر.
• اسناد مربوط به انتقال قطعی و قطعی رهنی (به صورت همزمان).
• املاکی که مالک آن شخص حقوقی است.

---

در چه مواردی باید به اداره دارایی مراجعه کرد؟ (موارد غیرمجاز)

همکاران محترم توجه داشته باشند که در موارد زیر، همچنان باید مودی را جهت استعلام فیزیکی به اداره امور مالیاتی مربوطه راهنمایی کنند:

1. اسناد مربوط به صلح عمری، هبه و انتقال اجرایی.
2. املاک با کاربری تجاری، اداری و سایر کاربری‌های غیرمسکونی.
3. املاک فاقد پایان‌کار، در حال ساخت یا فاقد سند تفکیکی.
4. اسنادی که قبلاً از قانون تسهیل استفاده کرده‌اند.
5. املاک متعلق به متوفی (انتقال به وراث).
   • (نکته تجربی: برخی همکاران استعلام ثبت را به نام وراث ثبت کرده و سپس استعلام دارایی را به نسبت سهم‌الارث ارسال می‌کنند.)
6. املاک متعلق به دستگاه‌ها و نهادهای دولتی.
7. املاک موقوفه.

---

نکات کلیدی و مسئولیت‌های سردفتر در استعلام آنلاین دارایی

دقت در ورود اطلاعات، مهم‌ترین بخش کار است. هرگونه اشتباه در ورود اطلاعاتی که بر مبلغ مالیات تأثیرگذار است، می‌تواند برای سردفتر ایجاد مسئولیت نماید. سازمان امور مالیاتی، دفترخانه را به عنوان امین و معتمد خود پذیرفته است.

موارد مهمی که باید با دقت وارد شوند:

• مساحت دقیق ملک و مساحت عرصه
• قدمت ملک (بر اساس تاریخ پایان‌کار)
• عرض گذر
• موقعیت ملک در بافت فرسوده

مسئولیت تطبیق اطلاعات:

اگرچه در مرحله اظهار، مسئولیت با مودی است، اما در نهایت این دفترخانه است که باید مشخصات ملک مورد معامله را با گواهی مالیاتی صادرشده تطبیق دهد. در صورت عدم انطباق، مسئولیت تنظیم سند بر عهده دفترخانه خواهد بود.

نحوه اعمال ماده ۷۷ قانون مالیات‌های مستقیم:

در خصوص ساختمان‌هایی که بیش از سه سال از تاریخ صدور گواهی پایان‌کار آنها نگذشته باشد، علاوه بر مالیات نقل و انتقال، مشمول ۱۰٪ مالیات علی‌الحساب ساخت و فروش می‌شوند. در ورود اطلاعات زیر دقت فرمایید:

• آیا پایان‌کار یا پروانه به نام شخص انتقال‌دهنده است؟
• تاریخ دقیق جواز و پایان‌کار.

---

راهنمای گام به گام و سوالات متداول (FAQ)

در این بخش به سوالات پرتکرار شما عزیزان پاسخ می‌دهیم.

هزینه استعلام الکترونیکی چقدر است؟

هزینه استعلام الکترونیکی اطلاعات مودی از سازمان امور مالیاتی برای هر مورد ۱۶۵,۰۰۰ تومان است.

مدت اعتبار گواهی صادر شده چقدر است؟

گواهی صادر شده از تاریخ صدور به مدت ۳ ماه اعتبار دارد.

اگر اطلاعات را اشتباه وارد کنیم چه کنیم؟

• قبل از پرداخت وجه: روی دکمه «توقف توسط دفترخانه» کلیک کرده و با استفاده از «جدید با کپی»، فرم جدیدی با اطلاعات صحیح ایجاد و ارسال کنید.
• بعد از پرداخت وجه: مودی باید شخصاً به اداره امور مالیاتی مراجعه و فرآیند استرداد وجه را طی کند. سپس دفترخانه باید فرم جدید را با اطلاعات صحیح ارسال نماید.

آیا برای استعلام به صورت‌مجلس تفکیکی نیاز است؟

خیر. طبق بخشنامه سازمان ثبت، از آنجایی که اسناد مالکیت تک‌برگ بر اساس صورت‌مجلس تفکیکی صادر شده‌اند، درخواست و ارسال مجدد آن به دفاتر اسناد رسمی ضرورتی ندارد و ادارات ثبت از ارسال آن خودداری می‌کنند.

نحوه پرداخت قبض مالیات چگونه است؟

مودی می‌تواند از طریق دستگاه کارتخوان (POS) دفترخانه، نرم‌افزار آپ یا خودپرداز بانک ملی مبلغ را پرداخت کند. پرداخت از طریق پوز دفترخانه سریع‌ترین راه برای تایید پرداخت است.

آیا می‌توان از گواهی صادرشده در دفترخانه دیگری استفاده کرد؟

خیر. در حال حاضر این امکان وجود ندارد. در صورت تغییر دفترخانه، باید استعلام جدیدی ارسال شود و مودی برای استرداد مبلغ گواهی قبلی به اداره دارایی مراجعه کند.

---

مدارک مورد نیاز برای استعلام الکترونیکی دارایی

پیش از شروع فرآیند، اطمینان حاصل کنید که مدارک زیر را از متقاضی دریافت کرده‌اید:

1. مدارک هویتی: شناسنامه و کارت ملی (برای اشخاص حقوقی: آگهی تأسیس و آخرین تغییرات).
2. سند مالکیت.
3. پایان‌کار معتبر (ارائه گواهی عدم خلاف قابل قبول نیست).
4. پروانه ساخت (در صورتی که تاریخ جواز بعد از ۱۳۹۱/۱/۱ باشد).
5. کد پستی دقیق و صحیح ملک.

نکته: نیازی به ارسال فیزیکی این مدارک به سازمان امور مالیاتی نیست و تسلیم آن‌ها به دفترخانه کفایت می‌کند.

---

اطلاعیه‌ها و بخشنامه‌های رسمی

اساس این طرح، تبصره ۴ ماده ۱۸۷ قانون مالیات‌های مستقیم است. در این راستا، بخشنامه‌های متعددی از سوی سازمان امور مالیاتی و سازمان ثبت اسناد و املاک کشور صادر شده است که مهم‌ترین نکات آن‌ها در این مطلب پوشش داده شد. به عنوان مثال، در نامه شماره د/230/4696 مورخ ۱۳۹۹/۰۲/۱۵، معاونت درآمدهای مالیاتی بر اجرای گام به گام طرح برای املاک مسکونی تأکید کرده و فاز بعدی را شامل املاک غیرمسکونی و سایر انتقالات (صلح، هبه و…) دانسته است.

همچنین به یاد داشته باشید که طبق اعلام سامانه ثبت آنی، منوی استعلام مالیاتی تنها پس از ثبت یا ارسال استعلام ثبتی ملک فعال خواهد شد و دکمه «دریافت وضعیت استعلام امور مالیاتی» نیز حذف گردیده زیرا وضعیت به صورت برخط اعمال می‌شود.

---

پیشنهاد ویژه محضرچی برای شما

این راهنما، تمامی نکات ضروری برای انجام صحیح استعلام الکترونیکی دارایی را پوشش می‌دهد. اما اگر به دنبال آموزش‌های عمیق‌تر، بررسی مثال‌های واقعی و مشاهده فرآیند از صفر تا صد (تا مرحله دریافت پاسخ و تنظیم سند) هستید، پیشنهاد ما تهیه فیلم آموزشی جامع و باکیفیت ماست.

برای دسترسی به این آموزش ویدیویی و سایر محصولات آموزشی، به فروشگاه سایت محضرچی مراجعه فرمایید.

ورود به فروشگاه محضرچی