قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول با استفاده از فناوری‌های نوین و سامانه کاتب، شفافیت و امنیت را در معاملات افزایش داده و تحولی بزرگ در نظام حقوقی کشور ایجاد کرده است.
قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول: تحولی در نظم حقوقی ایران
به‌روزرسانی: ساعاتی پیش
مقدمه
قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول، گامی بلند در راستای تحول حقوقی و قضایی کشور است. این قانون با استفاده از فناوری‌های نوین، از جمله سامانه کاتب، به‌دنبال ایجاد شفافیت و کاهش دعاوی مرتبط با معاملات غیررسمی است. در این مقاله به بررسی ابعاد مختلف این قانون، نقش سامانه کاتب، و اهمیت همکاری دستگاه‌های اجرایی در اجرای آن پرداخته می‌شود.
ادبیات جدید حقوقی در قانون الزام
دکتر بابایی، رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، قانون الزام را “ادبیات جدیدی در نظام قضایی” توصیف کرده است. این قانون که از تاریخ ۳ تیر ۱۴۰۳ اجرایی شده است، بر ممنوعیت تنظیم اسناد عادی برای معاملات اموال غیرمنقول تأکید دارد و هدف آن، کاهش دعاوی مرتبط با معاملات غیررسمی است.
نقش سامانه کاتب در تحول معاملات
سامانه کاتب، که تاکنون ۵۴ هزار مشاور املاک به آن متصل شده‌اند، ابزاری کلیدی در اجرای قانون الزام به ثبت رسمی معاملات است. این سامانه با هدف ایجاد شفافیت در فرایند معاملات و تسهیل ثبت رسمی آنها طراحی شده و امکانات بیشتری برای مشاوران املاک و دفاتر اسناد رسمی در آینده ارائه خواهد داد.
مسئولیت مشاوران املاک و دفاتر اسناد رسمی
مشاوران املاک موظف‌اند معاملات اموال غیرمنقول را فقط از طریق اسناد رسمی انجام دهند. در صورت تنظیم سند عادی، این افراد در دادگاه مسئول شناخته شده و ممکن است به پرداخت کل مبلغ معامله محکوم شوند. دفاتر اسناد رسمی نیز نقش مهمی در تسهیل این فرآیند دارند.
همکاری بین دستگاهی برای اجرای قانون
دکتر بابایی بر ضرورت هم‌افزایی و همکاری دستگاه‌های اجرایی تأکید کرده است. ۶ وزارتخانه و ۴ دستگاه در کنار سازمان ثبت مسئولیت اجرای این قانون را بر عهده دارند و همکاری این نهادها برای موفقیت قانون ضروری است.
خدمات ثبتی الکترونیکی و نقش هوش مصنوعی
یکی از تحولات بزرگ در راستای اجرای این قانون، الکترونیکی شدن ۲۴ خدمت ثبتی است. این خدمات، شامل امور افراز، تفکیک، تجمیع، تعویض اسناد دفترچه‌ای به حدنگار، صدور اسناد المثنی و اسناد مالکیت وراث، تا پایان آذرماه به‌صورت کامل الکترونیکی خواهند شد. استفاده از هوش مصنوعی در سامانه‌های سازمان ثبت، امنیت و کارایی این خدمات را افزایش داده است.
نتیجه‌گیری
قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول، با هدف ایجاد نظم حقوقی و کاهش دعاوی، تحولی اساسی در نظام قضایی کشور ایجاد کرده است. همکاری بین دستگاه‌ها، استفاده از فناوری‌های نوین و آموزش مستمر، گام‌های کلیدی برای موفقیت این قانون است.
پرسش‌های متداول
این قانون از تاریخ ۳ تیر ۱۴۰۳ اجرایی شده است.
سامانه کاتب ابزاری برای ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول است که مشاوران املاک به آن متصل می‌شوند.
مشاوران املاک موظف‌اند معاملات را فقط از طریق اسناد رسمی انجام دهند؛ در غیر این صورت، مسئولیت حقوقی خواهند داشت.
خدماتی مانند افراز، تفکیک، تجمیع، تعویض اسناد دفترچه‌ای به حدنگار و صدور اسناد المثنی تا پایان آذرماه الکترونیکی می‌شوند.
برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به وب‌سایت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور مراجعه کنید.
