آیا مالک زمین کشاورزی هستید اما هنوز سند رسمی تک برگ برای آن دریافت نکرده‌اید؟ با اجرای قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول، تغییراتی در فرآیند صدور اسناد کشاورزی ایجاد شده است. در این مطلب، به بررسی دقیق توضیحات معاون سازمان ثبت اسناد و املاک کشور می‌پردازیم تا مسیر دریافت سند برای شما روشن‌تر شود و از سردرگمی‌های احتمالی جلوگیری گردد. با ما همراه باشید تا با جزئیات کامل این فرآیند آشنا شوید.
سند تک برگ اراضی کشاورزی: راهنمای جامع دریافت پس از قانون الزام به ثبت رسمی
راهنمای جامع دریافت سند تک برگ اراضی کشاورزی
دریافت سند رسمی برای اراضی کشاورزی، گامی حیاتی در تثبیت مالکیت و بهره‌مندی از مزایای قانونی آن است که با تغییرات قانونی اخیر، نیازمند آگاهی از جزئیات جدید می‌باشد.
با مراجعه به لینک زیر، می‌توانید ویدیوی آموزشی کاملی را مشاهده کنید که در آن به‌صورت دقیق و کاربردی نحوه دریافت سند مالکیت برای زمین‌های کشاورزی و مراحل نقل و انتقال آن توضیح داده شده است:
آموزش دریافت سند زمین کشاورزی و نقل و انتقال آن
این آموزش به شما کمک می‌کند تا با فرآیندها و مدارک مورد نیاز برای ثبت و انتقال رسمی املاک کشاورزی آشنا شوید و تمامی نکات قانونی مربوطه را به‌طور کامل درک کنید.
چرا دریافت سند تک برگ برای اراضی کشاورزی ضروری است؟
- تثبیت مالکیت قطعی و جلوگیری از اختلافات ملکی
- امکان بهره‌مندی از تسهیلات بانکی و دولتی با وثیقه ملک
- افزایش ارزش قانونی و واقعی زمین کشاورزی
- سهولت در معاملات رسمی، نقل و انتقالات آتی و جلوگیری از کلاهبرداری
- جلوگیری از تجاوز به اراضی و مشکلات مرتبط با زمین‌خواری
- امکان برنامه‌ریزی دقیق‌تر برای کشت و توسعه کشاورزی
مراحل کلیدی دریافت سند تک برگ اراضی کشاورزی (روش اقدام شخصی)
معاون امور املاک و کاداستر سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، مهندس صفدر کشاورز، مراحل دریافت سند برای کشاورزانی که شخصاً و از طریق سامانه تعیین تکلیف اقدام می‌کنند را به شرح زیر اعلام کرده‌اند:
- ثبت‌نام در سامانه: کشاورزان باید به کافی‌نت یا دفاتر اسناد رسمی مراجعه نموده و در «سامانه قانون تعیین تکلیف وضعیت ثبتی اراضی و ساختمان‌های فاقد سند رسمی» ثبت‌نام کنند.
- ارسال پیامک و ارجاع به کارشناس: پس از ثبت‌نام، پیامکی مبنی بر رسیدگی به درخواست برای متقاضی ارسال شده و موضوع به کارشناس مربوطه ارجاع داده می‌شود.
- بازدید میدانی و تهیه گزارش کارشناسی: کارشناس از محل ملک بازدید کرده و گزارش فنی و کارشناسی خود را تهیه می‌کند.
- طرح در هیئت و صدور رأی: گزارش کارشناسی در هیئت حل اختلاف یا هیئت نظارت (بسته به مورد) مطرح و پس از بررسی‌های لازم، رأی مقتضی صادر می‌گردد.
- انتشار آگهی عمومی: پس از صدور رأی، مراتب جهت اطلاع عموم و دریافت اعتراضات احتمالی، در روزنامه‌های کثیرالانتشار آگهی می‌شود.
- صدور نهایی سند: در صورتی که پس از گذشت دو ماه از تاریخ انتشار اولین آگهی، هیچگونه اعتراضی نسبت به رأی صادره واصل نشود، سند مالکیت تک برگ برای متقاضی صادر خواهد شد.
نکته: این فرآیند برای کشاورزانی است که می‌خواهند مستقیماً و با مشارکت خود اقدام به دریافت سند نمایند.
تغییرات مهم پس از اجرای “قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول”
مهندس کشاورز در توضیحات خود به نکات مهمی در خصوص تغییرات ناشی از اجرایی شدن “قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول” اشاره کردند که کشاورزان عزیز باید به آن توجه داشته باشند:
- مسئولیت نقشه‌برداری و فراخوان عمومی:
- پیش از قانون جدید: سازمان ثبت اسناد و املاک کشور مسئولیت نقشه‌برداری و فراخوان عمومی روستا به روستا را از طریق شرکت‌های طرف قرارداد بر عهده داشت. هرچند به گفته ایشان، برخی کشاورزان به دلایلی مانند نگرانی از قطع یارانه‌ها یا شناسایی اموال، همکاری لازم را نداشتند.
- پس از قانون جدید: طبق این قانون، مسئولیت فراخوان برای شناسایی یا صدور سند کشاورزی و انجام امور مربوط به نقشه‌برداری اراضی کشاورزی، اصولاً به سازمان مدیریت امور اراضی واگذار شده است.
- دو مسیر پیش روی کشاورزان برای دریافت سند:
- بهره‌مندی از اعتبارات و طرح‌های دولتی: در این حالت، کشاورزان باید منتظر بمانند تا سازمان مدیریت امور اراضی، مشابه آنچه سازمان ثبت اسناد قبلاً انجام می‌داد، فراخوان داده، شرکت‌های مجری را تعیین و به روستاها اعزام کند.
- مشارکت و اقدام شخصی: کشاورزانی که پیش از این اقدام نکرده‌اند یا مایل به تسریع فرآیند هستند، می‌توانند همچنان از طریق ثبت‌نام در «سامانه قانون تعیین تکلیف وضعیت ثبتی اراضی و ساختمان‌های فاقد سند رسمی» (همانطور که در بخش قبل توضیح داده شد) شخصاً پیگیری نمایند.
- رفع محدودیت مساحت برای صدور سند: یکی از تغییرات بسیار مثبت و مهم پس از اجرایی شدن قانون الزام به ثبت رسمی، برداشته شدن محدودیت‌های مربوط به “قانون جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزی” برای صدور سند است. اکنون با هر مساحتی، به شرط داشتن کاربری کشاورزی، سند رسمی تک برگ صادر می‌شود.
ایشان همچنین افزودند: “از سال گذشته (تا زمان مصاحبه در اردیبهشت ۱۴۰۴)، ما در سازمان ثبت اسناد یک میلیون و ۵۰۰ هزار قطعه سند برای کشاورزان صادر کردیم.” این آمار نشان‌دهنده اهمیت و حجم بالای اقدامات انجام شده در راستای سنددار کردن اراضی کشاورزی است.
نکات کلیدی برای اراضی کشاورزی موروثی (دارای ورثه)
در خصوص اراضی کشاورزی که به ورثه تعلق دارد و هنوز سند آن به نام متوفی است یا بین وراث تقسیم نشده، مهندس کشاورز به موارد زیر اشاره کردند:
- تکمیل مدارک اولیه: اولین قدم، تکمیل مدارک مربوط به وراثت، به ویژه دریافت گواهی انحصار وراثت است.
- نحوه ثبت‌نام در سامانه:
- درخواست سند توسط همه وراث: اگر تمامی وراث متفقاً خواهان دریافت سند برای سهم خود هستند، همگی باید در «سامانه قانون تعیین تکلیف وضعیت ثبتی اراضی و ساختمان‌های فاقد سند رسمی» ثبت‌نام کنند.
- درخواست سند توسط یک یا چند ورثه: اگر یک یا چند نفر از وراث، سهم سایر وراث را خریداری کرده‌اند و قصد دارند سند کل ملک یا سهم تجمیعی خود را دریافت کنند، باید با ارائه مستندات مالکیت (مانند مبایعه‌نامه رسمی یا عادی معتبر، تقسیم‌نامه، یا رضایت‌نامه محضری سایر وراث) در سامانه ثبت‌نام نمایند تا هیئت مربوطه پس از بررسی اسناد و مدارک، رأی مقتضی را صادر کند.
جمع‌بندی و دعوت به اقدام
سنددار کردن اراضی کشاورزی، یک ضرورت انکارناپذیر برای حفظ حقوق مالکین و توسعه پایدار بخش کشاورزی است. با توجه به توضیحات ارائه شده توسط معاون محترم سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و تغییرات قانونی اخیر، آگاهی از مسیر صحیح و جدید برای دریافت سند تک برگ بیش از پیش اهمیت یافته است.
دفاتر اسناد رسمی (محاضر) به عنوان یکی از مراجع اصلی برای راهنمایی، مشاوره و انجام بخشی از فرآیند ثبت‌نام در سامانه‌های مربوطه، آماده خدمت‌رسانی به شما کشاورزان و مالکین محترم هستند.
منبع: مصاحبه مهندس صفدر کشاورز، معاون امور املاک و کاداستر سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با خبرگزاری ایسنا (تاریخ انتشار خبر اصلی: ۱۴۰۴/۲/۲۳)
