ازدواج و طلاق

ازدواج و طلاق دو پدیده اجتماعی هستند که بر روابط خانوادگی، حقوق شهروندی و رفاه جامعه تأثیر گذارند.
قانون ازدواج و طلاق به مجموعه قواعد و مقرراتی گفته می شود که شرایط، حقوق و تکالیف زن و شوهر در زمان برقراری، ادامه و پایان رابطه زناشویی را تعیین می کند.
قانون ازدواج و طلاق در ایران براساس منابع شرعی و فقهی تشکیل شده است و در قانون مدنی، قانون ثبت احوال، قانون حسب و نسب، قانون حمایت خانواده و سایر قوانین جزئی منعکس شده است.

برخی از نکات مهم قانون ازدواج و طلاق عبارتند از:
ثبت ازدواج: براساس قانون، هر ازدواجی که صورت گیرد باید در یکی از دفاتر ازدواج ثبت شود.
ثبت ازدواج باعث می شود که حقوق و تکالیف زن و شوهر به صورت رسمی مشخص شود و در صورت بروز اختلافات یا تغییرات، سند معتبر برای استناد باشد.
همچنین ثبت ازدواج باعث محافظت از حق نسب فرزندان می شود.

سن ازدواج: براساس قانون، سن کمینه برای ازدواج برای دختران ۱۳ سال و برای پسران ۱۵ سال است.
البته در صورت داشتن استعداد جسمانی لازم، دختر ۹ ساله و پسر ۱۵ ساله نیز می توانند با رضایت خودشان و پدر یا پدربزرگ خود به عقد نکاح درآیند.
همچنین در صورت عدم رضایت پدر یا پدربزرگ، دختر ۱۳ ساله و پسر ۱۵ ساله نیز می توانند با حکم دادگاه به عقد نکاح درآیند.

شروط عقد نکاح: براساس قانون، عقد نکاح باید دارای شروط لازم باشد.
این شروط عبارتند از:
ایجاب و قبول (توافق زن و شوهر برای ازدواج)،
صیغه (عبارتی که برای اعلام ازدواج به کار می رود)،
مهریه (مالی که مرد باید به زن بدهد)،
ولایت (حق پدر یا پدربزرگ در تصمیم گیری درباره ازدواج فرزندان)،
شاهد (دو نفر مرد یا یک نفر مرد و دو نفر زن که حضور در عقد نکاح دارند)،
عدم مانع (عدم وجود حالتی که باعث باطل شدن عقد نکاح شود).
همچنین زن و شوهر می توانند شروط خاص خود را نیز در عقد نکاح بنویسند.

انواع طلاق: براساس قانون، طلاق به دو نوع تقسیم می شود:
طلاق رجعی و طلاق بائن.
طلاق رجعی آن است که مرد زن را طلاق دهد ولی تا پایان عده (مدت ۳ حیض یا ۹۵ روز) حق بازگشت به زن را داشته باشد. در این صورت، اگر مرد بازگشت کند، عقد نکاح دوباره احیا می شود و نیاز به عقد جدید نیست.
طلاق بائن آن است که مرد زن را طلاق دهد و حق بازگشت به زن را از خود سلب کند.
در این صورت، اگر مرد بخواهد با همان زن ازدواج کند، باید عقد جدید ببندد و مهر جدید بدهد. همچنین در صورت سه بار تکرار طلاق رجعی، طلاق بائن خواهد شد.

حقوق و تکالیف پس از طلاق: براساس قانون، پس از طلاق، حقوق و تکالیف خاصی بین زن و شوهر به وجود می آید.
این حقوق و تکالیف عبارتند از:
نفقه (مالی که مرد باید به زن در دوران عده پرداخت کند)،
اجرت المثل (مالی که مرد باید به زن به جای استفاده جسمانی پرداخت کند)،
تعلقات (اموال شخصی که هر یک از زوجین در دوران ازدواج به دست آورده است)،
تنصیف (اموال مشترک که هر یک از زوجین در دوران ازدواج سهم دار است)،
حضانت فرزند (حق نگه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌داری فرزندان پس از طلاق)