آیا می‌دانید تنظیم اقرارنامه زوجیت بدون استعلام از ثبت احوال چه پیامدهای قانونی دارد؟ در این مطلب، پاسخ به این سوال و راهکارهای قانونی را بررسی می‌کنیم.
الزام به استعلام از ثبت احوال قبل از تنظیم اقرارنامه زوجیت
به‌روزرسانی: ساعاتی پیش
بررسی ابلاغیه رعایت ماده ۳۲ قانون ثبت احوال در تنظیم اقرارنامه زوجیت
یکی از مسائل مهم در روند قانونی ثبت اقرارنامه زوجیت، رعایت مقررات مندرج در ماده ۳۲ قانون ثبت احوال است. این مطلب به بررسی جزئیات ابلاغیه‌های اخیر در خصوص الزام دفاتر اسناد رسمی به اخذ استعلام وضعیت تأهل و مشکلات ناشی از عدم رعایت آن می‌پردازد.
اهمیت رعایت ماده ۳۲ قانون ثبت احوال
ماده ۳۲ قانون ثبت احوال، دفاتر اسناد رسمی را ملزم به استعلام وضعیت تأهل از ادارات ثبت احوال پیش از تنظیم اسناد اقرار به زوجیت می‌کند. این قانون برای جلوگیری از مشکلات قانونی و تعارضات حقوقی زوجین طراحی شده است. با اجرای صحیح این ماده، می‌توان از ثبت ازدواج‌های مکرر و مشکلات ناشی از آن جلوگیری کرد.
ماده ۳۲ قانون ثبت احوال مصوب سال ۱۳۵۵: طلاق، رجوع و بذل مدت که در دفتر رسمی طلاق به ثبت نرسیده باشد با ارائه اقرارنامه رسمی در اسناد ثبت احوال طرفین ثبت خواهد شد. ازدواجهایی که در دفاتر رسمی ازدواج به ثبت نرسیده باشد در صورت وجود شرائط زیر در اسناد سجلی زن و شوهر ثبت خواهد شد:
1. ارائه اقرارنامه رسمی مبنی بر وجود رابطه زوجیت بین متقاضیان ثبت واقعه ازدواج،
2. در موقع تنظیم اقرارنامه سن زوج از بیست سال تمام و سن زوجه از هیجده سال تمام کمتر نباشد،
3. گواهی ادارات ثبت احوال محل صدور شناسنامه‌های زوجین به این که در تاریخ اعلام واقعه طرفین در قید ازدواج دیگری نمی‌باشند.
تبصره: نمایندگان ثبت احوال مکلفند پس از ثبت واقعه رونوشت اقرارنامه را به دادسرای محل ارسال نمایند.
مکاتبات و ابلاغیه‌های مرتبط
نامه اداره ثبت احوال تبریز
در نامه‌ای به شماره ۰۳/۰۱/۴۸۰۸۷۴، اداره ثبت احوال تبریز از عدم رعایت بند ۳ ماده ۳۲ قانون ثبت احوال توسط دفاتر اسناد رسمی انتقاد کرده و خواستار اجرای دقیق این ماده شد.
متن نامه:
شماره: ۰۳/۰۱/۴۸۰۸۷۴، تاریخ: ۱۴۰۳/۰۷/۲۴
از: سازمان ثبت احوال کشور، اداره ثبت احوال تبریز
به: جناب آقای ایمانی، مدیر کل محترم ثبت احوال استان آذربایجان شرقی
موضوع: اعلام عدم رعایت مقررات قانونی ماده ۳۲ قانون ثبت احوال توسط دفاتر اسناد رسمی
سلام علیکم
احتراماً پیرو مکاتبات قبلی مبنی بر الزام دفاتر اسناد رسمی در اجرای مفاد ماده ۳۲ قانون ثبت احوال و علیرغم پیگیری و توجیه دفاتر اسناد رسمی مبنی بر رعایت مقررات مندرج در بند ۳ ماده مذکور والزام قانونی دفاتر مبنی بر اخذ استعلام قبل از تنظیم هرگونه اقرار نامه زوجیت و صدور گواهی مربوط از ادارات ثبت احوال، به استحضار عالی میرساند، با عنایت به الزام قانونی و عدم رعایت این مهم از سوی دفاتر، موضوع موصوف موجب تعاطی مکاتبات و سردرگمی و تولید نارضایتی از سوی ارباب رجوع در ادارات ثبت احوال گردیده، لهذا خواهشمند است دستور فرمائید موضوع مارالذکر با انجام مکاتبات لازم از طریق اداره کل ثبت اسناد و املاک استان، با اعلام و تاکید مجدد به دفاتر اسناد رسمی مبنی بر رعایت مقررات و اخذ استعلام لازم قبل از تنظیم اقرارنامه زوجیت، پیگیری، و مراتب را جهت اعمال و اقدام لازم امر به ابلاغ فرمایند.
اسماعیل حسن زاده، مدیر اداره ثبت احوال تبریز
نامه اداره کل ثبت احوال استان آذربایجان شرقی
در مکاتبه‌ای به شماره ۱۴۰۳/۹۱۳۳۹۱، تأکید شده که عدم رعایت ماده ۳۲ باعث بروز مشکلات حقوقی و نارضایتی ارباب رجوع شده است.
متن مکاتبه:
شماره: ۱۴۰۳/۹۱۳۳۹۱، تاریخ: ۱۴۰۳/۰۷/۲۴
از: سازمان ثبت احوال کشور، اداره کل ثبت احوال استان آذربایجان شرقی
به: جناب آقای هوشیاری، مدیر کل محترم اداره کل ثبت اسناد و املاک استان آذربایجان شرقی
موضوع: به پیوست اعلام عدم رعایت مقررات قانونی ماده ۳۲ قانون ثبت احوال توسط دفاتر اسناد رسمی
سلام علیکم
احتراماً برابر گزارش شماره ۰۳/۰۱/۴۸۰۸۷۴ مورخه ۱۴۰۳/۰۲/۲۴ [بالا] اداره ثبت احوال تبریز که به پیوست ارسال می‌گردد، دفاتر اسناد رسمی سراسر استان در تنظیم اقرارنامه زوجیت به تکلیف قانونی مندرج در بند ۳ ماده ۳۲ مبنی بر اخذ استعلام از وضعیت تاهل زوجین اقرار کننده عمل نمی‌نمایند و این امر بعضاً به جهت ثبت رسمی ازدواج زوجین در سابق، سبب تنظیم اسناد رسمی مکرر در خصوص زوجین می‌گردد که در نهایت سبب تعاطی مکاتبات و نارضایتی ارباب رجوعی که آشنایی به مسائل و مقررات قانونی در این زمینه ندارند گردیده و مانع امکان ارائه خدمات سجلی به متقاضی می‌شود.
لذا خواهشمند است دستور فرمایید به کلیه واحدهای ثبتی تابعه و دفاتر اسناد رسمی ابلاغ نمایند نسبت به انجام تکلیف مقرر در ماده ۳۲ قانون ثبت احوال در تنظیم اقرارنامه زوجیت اقدام نمایند.
رضا ایمانی، مدیر کل ثبت احوال استان آذربایجان شرقی
نامه اداره کل ثبت اسناد و املاک استان آذربایجان شرقی
در نامه‌ای به شماره ۱۴۰۳/۱۰۴/۲۴۷۲۲، بر لزوم اجرای تکالیف مقرر در ماده ۳۲ تأکید شده و از دفاتر خواسته شده هرگونه تخلف را گزارش دهند.
متن بخشنامه:
شماره: 1403/104/24722، مورخ: 1403/7/25
از: سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، اداره کل ثبت اسناد و املاک آذربایجان شرقی
به: روسای محترم واحدهای ثبتی تابعه، رئیس محترم کانون سردفتران و دفتریاران استان
باسلام
تصویری از نامه شماره ۱۴۰۳/۹۱۳۳۹۱ – ۱۴۰۳/۷/۲۴ اداره کل ثبت احوال استان آذربایجان شرقی و نامه ضمیمه آن به پیوست ارسال می‌شود [بالا].
برابر مقررات به کلیه دفاتر اسناد رسمی حوزه ثبتی تابعه ابلاغ نمایند بر حسب تکالیف مقرر در ماده ۳۲ قانون ثبت احوال و بند ۳ آن، قبل از تنظیم اسناد اقرار به زوجیت، مراتب را از اداره ثبت احوال استعلام نمایند و در صورت مشاهده هرگونه تخلف در بازرسی‌های آتی مراتب را در اجرای ماده ۳۲ قانون دفاتر به ثبت استان گزارش نمایند.
یعقوب هوشیاری، مدیر کل ثبت اسناد و املاک
رونوشت به: اداره کل محترم ثبت احوال استان آذربایجان شرقی جهت استحضار، کارشناسان و بازرسان ثبت استان جهت اطلاع و هرگونه اقدام لازم قانونی حسب مورد، رئیس محترم کانون سردفتران ازدواج وطلاق جهت اطلاع.
پیامدهای عدم رعایت ماده ۳۲
- ایجاد تعارضات حقوقی: عدم استعلام وضعیت تأهل می‌تواند باعث تنظیم اسناد مکرر برای زوجین شود.
- نارضایتی ارباب رجوع: متقاضیانی که از قوانین اطلاع ندارند، با مشکلاتی در ثبت ازدواج و دریافت خدمات سجلی مواجه می‌شوند.
- افزایش مکاتبات اداری: تعاطی مکاتبات بین ادارات ثبت احوال و دفاتر اسناد رسمی افزایش می‌یابد.
توصیه‌ها و راهکارها
- دفاتر اسناد رسمی باید پیش از تنظیم اقرارنامه زوجیت، استعلام وضعیت تأهل را از ادارات ثبت احوال انجام دهند.
- ادارات ثبت احوال باید سامانه‌ای یکپارچه برای تسهیل استعلام وضعیت تأهل ایجاد کنند.
- نظارت و بازرسی بر عملکرد دفاتر اسناد رسمی باید افزایش یابد.
نتیجه‌گیری
اجرای صحیح ماده ۳۲ قانون ثبت احوال نقش مهمی در جلوگیری از مشکلات حقوقی و اداری دارد. دفاتر اسناد رسمی و ادارات ثبت احوال باید همکاری لازم را در این زمینه داشته باشند تا فرآیند ثبت ازدواج با سرعت و دقت بیشتری انجام شود.
پرسش‌های متداول
این ماده دفاتر اسناد رسمی را ملزم به اخذ استعلام وضعیت تأهل از ادارات ثبت احوال قبل از تنظیم اقرارنامه زوجیت می‌کند.
رعایت این ماده از ثبت ازدواج‌های مکرر جلوگیری کرده و مشکلات حقوقی را کاهش می‌دهد.
پیامدها شامل ایجاد تعارضات حقوقی، نارضایتی ارباب رجوع، و افزایش مکاتبات اداری است.
دفاتر باید قبل از تنظیم اقرارنامه زوجیت، استعلام وضعیت تأهل زوجین را از اداره ثبت احوال دریافت کنند.
ادارات ثبت احوال باید سامانه‌ای یکپارچه برای استعلام وضعیت تأهل و نظارت بر اجرای قانون فراهم کنند.
