خلاصه مباحث جلسه کانون سردفتران و دفتریاران تهران (12 اسفند 1403): بررسی جواز تنظیم سند قولنامه و قطعی در یک روز، پیگیری انتشار آرای وحدت رویه کانون و بحث درباره حقوق و بیمه دفتریار دوم در دوره کفالت.
نگاهی به مباحث جلسه کانون سردفتران و دفتریاران تهران (12 اسفند 1403)
مروری بر جلسه هفتگی کانون سردفتران و دفتریاران تهران
هر یکشنبه، کانون سردفتران و دفتریاران تهران میزبان گردهمایی صمیمانه و در عین حال تخصصی فعالان حوزه دفاتر اسناد رسمی است.
در این جلسات که با حضور سردفتران، دفتریاران و کارمندان دفاتر برگزار می‌شود، شرکت‌کنندگان فرصتی می‌یابند تا پیرامون مسائل و چالش‌های روزمره حرفه خود به بحث و تبادل نظر بپردازند و دغدغه‌های خود را با همکاران و مسئولین کانون در میان بگذارند.
در این پست، به خلاصه‌ای از مهم‌ترین مباحث مطرح شده در جلسه 12 اسفند ماه 1403 می‌پردازیم. شایان ذکر است که مطالب پیش رو، صرفاً بازتابی از دیدگاه‌های مطرح شده در جلسه بوده و فاقد جنبه قانونی یا الزام‌آور است.
دفترخانه و تنظیم سند قولنامه و سند قطعی در یک روز: رویه جاری یا تخلف؟
یکی از سوالات مطرح شده در این جلسه به امکان تنظیم سند قولنامه و سند قطعی غیر منقول در یک روز و در یک جلسه توسط دفترخانه اسناد رسمی اختصاص داشت.
بر اساس اظهارات حاضرین در جلسه، رویه غالب دفاتر اسناد رسمی بر این است که تنظیم هر دو سند در یک روز و جلسه بلامانع است و از نظر کانون سردفتران و دفتریاران نیز منعی برای انجام آن وجود ندارد.
توضیحات تکمیلی: در گذشته، برخی دیدگاه‌ها مبنی بر منع تنظیم همزمان سند قولنامه و سند قطعی وجود داشت که ناشی از تصور تضییع حقوق متعاملین به دلیل سرعت در انجام معاملات بود.
با این حال، رویه و نظر غالب حقوقدانان در حال حاضر بر جواز تنظیم همزمان این دو سند استوار است، مشروط بر اینکه حقوق و اراده طرفین معامله به طور کامل رعایت شده و مفاد اسناد به درستی تبیین گردد.
به نظر می‌رسد کانون سردفتران نیز با توجه به تسهیل و تسریع امور مراجعین و جلوگیری از اطاله فرآیند تنظیم سند، رویه جواز را پذیرفته است.
آرای وحدت رویه کانون سردفتران و چالش‌های انتشار: گره‌ای که باز نشد!
موضوع مهم دیگری که در این جلسه مورد بحث قرار گرفت، وضعیت آرای وحدت رویه کانون سردفتران بود. متاسفانه، با وجود تلاش‌های فراوان کانون و اصرار سردفتران، آرای وحدت رویه کانون کماکان در انتظار تایید سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به سر می‌برد.
به گفته حاضرین در جلسه، آخرین رای وحدت رویه مربوط به سال 1398 بوده و حدود 30 رای دیگر نیز در صف انتشار قرار دارد. انتشار این آرا می‌توانست کمک شایانی به دفاتر اسناد رسمی در راستای اتخاذ رویه‌های واحد و صحیح در مواجهه با مسائل مختلف باشد، اما تعلل سازمان ثبت در تایید آن‌ها، این فرصت را از جامعه سردفتری گرفته است.
راهکار پیشنهادی: انتشار به صورت نظریه مشورتی
در ادامه جلسه، یکی از همکاران پیشنهاد داد که در صورت عدم امکان تایید رسمی آرا توسط سازمان ثبت، کانون سردفتران حداقل نسبت به انتشار این آرا به صورت نظریه مشورتی اقدام نماید تا دفاتر بتوانند از آن‌ها بهره‌مند شوند. این پیشنهاد با استقبال حاضران مواجه شد.
توضیحات تکمیلی: آرای وحدت رویه کانون سردفتران، مصوبات هیات مدیره کانون در خصوص تفسیر قوانین و مقررات مربوط به دفاتر اسناد رسمی است که به منظور ایجاد وحدت رویه و حل اختلافات احتمالی بین دفاتر تدوین می‌شود.
تایید این آرا توسط سازمان ثبت، جنبه رسمی و لازم‌الاتباع به آن‌ها می‌بخشد و دفاتر را ملزم به رعایت مفاد آن‌ها می‌سازد.
تاخیر در تایید و انتشار این آرا، عملاً کارایی آن‌ها را کاهش داده و موجب سردرگمی دفاتر در مواجهه با مسائل مشابه می‌گردد.
انتشار به صورت نظریه مشورتی، هرچند فاقد جنبه الزام‌آور رسمی است، اما می‌تواند به عنوان راهنمای عمل دفاتر و ایجاد هماهنگی نسبی در رویه‌ها مفید واقع شود.
وضعیت حقوق و بیمه دفتریار دوم در کفالت دفتریار اول: تکلیف چیست؟
سوال دیگری که در این جلسه مطرح شد، به وضعیت حقوق و بیمه دفتریار دوم در زمانی که کفیل دفتریار اول می‌شود، اختصاص داشت. در این خصوص، نظر صریح و قاطع حاضرین در جلسه این بود که کفالت دفتریار دوم برای دفتریار اول، هیچ تاثیری در وضعیت حقوقی و بیمه‌ای دفتریار دوم به عنوان یک کارگر ندارد.
به عبارت دیگر، سردفتر کماکان مکلف است حقوق و بیمه دفتریار دوم را مطابق روال سابق و بر اساس قانون کار پرداخت نماید. استدلال اصلی این دیدگاه، ماهیت رابطه کارگری دفتریار دوم با دفترخانه است که با کفالت وی برای دفتریار اول، تغییری در آن ایجاد نمی‌شود.
توضیحات تکمیلی: مطابق قانون، دفتریار دوم در دفترخانه اسناد رسمی، کارگر محسوب می‌شود و مشمول قانون کار و قانون تامین اجتماعی است.
مسئولیت پرداخت حقوق و بیمه دفتریار دوم بر عهده سردفتر است.
کفالت دفتریار دوم برای دفتریار اول، یک وظیفه سازمانی و اداری است و ارتباطی به رابطه استخدامی و حقوقی دفتریار دوم با دفترخانه ندارد.
بنابراین، کفالت دفتریار دوم نباید بهانه‌ای برای کاهش یا قطع حقوق و بیمه وی تلقی شود.
پذیرایی افطار در کانون سردفتران: ضیافتی در فضای همدلی
در پایان جلسه، طبق سنت حسنه ماه مبارک رمضان، همکاران سردفتر و دفتریار بر سر سفره افطار در کانون سردفتران گرد هم آمدند و در فضایی صمیمانه و همدلانه، روزه خود را گشودند. این مراسم افطار که با حضور ریاست محترم کانون سردفتران و دفتریاران نیز همراه بود، فرصتی مغتنم برای تقویت روابط و تعاملات بین اعضای جامعه سردفتری فراهم آورد.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
جلسه 12 اسفند ماه 1403 کانون سردفتران و دفتریاران تهران نیز همچون جلسات هفتگی گذشته، فرصتی ارزشمند برای تبادل نظر و هم‌اندیشی پیرامون مسائل مهم حوزه دفاتر اسناد رسمی بود.
در این جلسه، موضوعاتی نظیر امکان تنظیم همزمان سند قولنامه و سند قطعی، چالش‌های انتشار آرای وحدت رویه و وضعیت حقوق و بیمه دفتریار دوم در کفالت دفتریار اول مورد بحث و بررسی قرار گرفت و دیدگاه‌های مختلفی در این خصوص مطرح شد.
امید است که برگزاری مستمر این جلسات و پیگیری مطالبات و دغدغه‌های مطرح شده در آن‌ها، گامی موثر در جهت ارتقای سطح کیفی خدمات دفاتر اسناد رسمی و بهبود شرایط کاری همکاران باشد.
