در صورت وجود قید و شرط در پاسخ استعلام شهرداری برای بخشی از ملک، ثبت سند به نام خریدار با تصریح شرایط در سند بلامانع است.
شرایط استعلامات شهرداری و مسئولیت سردفتر در ثبت اسناد
به‌روزرسانی: ساعاتی پیش
روند صدور سند در دفترخانه با وجود پاسخ مشروط استعلام شهرداری
دفاتر اسناد رسمی هنگام صدور سند برای املاک، نیازمند اخذ استعلام از سازمان‌های مرتبط از جمله شهرداری هستند.
در مواردی که ملک در طرح تعریض معبر یا سایر طرح‌های عمومی قرار دارد، شهرداری ممکن است برای بخش‌هایی از ملک درخواست انتقال نماید.
اما آیا در چنین شرایطی، ثبت سند به نام خریدار و رد درخواست شهرداری امکان‌پذیر است؟
پیش‌زمینه و اهمیت استعلام از شهرداری
در موارد خرید و فروش املاک، دفاتر اسناد رسمی پیش از ثبت سند، نیازمند استعلام از نهادهایی مانند شهرداری هستند.
این استعلام‌ها به دلیل شفاف‌سازی وضعیت مالکیت و استفاده از ملک در طرح‌های عمومی، به‌خصوص در مواردی مانند تعریض معابر انجام می‌شود.
پرسش حقوقی درباره ثبت کل پلاک
سوال پیش‌آمده از سوی دفتر اسناد رسمی ۲۶۵ کرج این است که آیا با وجود درخواست شهرداری برای انتقال بخشی از ملک، ثبت کل پلاک به نام خریدار و رد درخواست شهرداری امکان‌پذیر است.
نظریه مشورتی کانون سردفتران استان البرز
کانون سردفتران و دفتریاران استان البرز نظریه مشورتی خود را در خصوص این پرسش اعلام کرده است.
براساس این نظریه:
پاسخ استعلامات نهادهای مرتبط باید شفاف، روشن و بدون هیچ‌گونه شرطی باشند.
بررسی ماده ۷ آیین‌نامه اجرایی قانون تسهیل تنظیم اسناد
ماده ۷ آیین‌نامه اجرایی قانون تسهیل تنظیم اسناد در دفاتر اسناد رسمی به صراحت اعلام می‌کند که پاسخ استعلامات نهادها باید بدون شرط باشد. در صورت وجود هرگونه قید و شرط، ثبت سند بدون مسئولیت برای سردفتر و با تصریح موضوع در سند امکان‌پذیر است.
ماده 7: ادارات و سازمان‌های مذکور در بندهای ذیل ماده (۱) قانون تسهیل تنظیم اسناد در دفاتر اسناد رسمی مکلفند هنگام تقاضای ذی‌نفع و یا ارایه استعلام دفتر اسناد رسمی، گواهی وصول تقاضا یا استعلام، حاوی پلاک ثبتی ملک مورد استعلام را به مراجعه کننده تسلیم و یا برای دفتر اسناد رسمی ذی‌ربط ارسال و حداکثر ظرف ۲۰ روز از تاریخ صدور گواهی وصول تقاضا و یا استعلام، پاسخ آن را اعلام نمایند.
نظر مخالف مراجع مذکور باید روشن و با ذکر علت و مستند به دلایل قانونی، و اعلام نظر موافق نیز باید صریح و بدون قید و شرط باشد.
در غیر این صورت یا در صورت عدم ارایه پاسخ در مهلت مقرر، ثبت سند با تصریح موضوع در سند تنظیمی بلامانع خواهد بود.
تبصره: در صورتی که مراجعه‌کننده مدعی عدم صدور پاسخ لازم ادارات مربوط در ظرف مدت مقرر باشد، دفتر اسناد رسمی موضوع را از اداره ذی‌ربط استعلام خواهد نمود.
تفهیم موضوع به خریدار و مسئولیت سردفتر
در چنین شرایطی، سردفتر وظیفه دارد موضوع را به خریدار تفهیم کند و در سند ذکر کند که بخشی از ملک در طرح تعریض شهرداری قرار دارد. به این ترتیب، مسئولیت اضافی برای سردفتر ایجاد نمی‌شود و او وظیفه قانونی خود را به‌درستی انجام داده است.
نتیجه‌گیری
نظریه مشورتی کانون سردفتران تأکید دارد که در شرایطی که پاسخ استعلام شهرداری شامل قید و شرط است، ثبت سند به نام خریدار بلامانع است، اما سردفتر باید این موضوع را به خریدار تفهیم کرده و در سند ثبت کند.
پرسش‌های متداول
بله، در صورتی که پاسخ استعلام با قید و شرط باشد، ثبت سند به نام خریدار بلامانع است.
خیر، در صورت ذکر شرایط در سند و تفهیم به خریدار، سردفتر مسئولیتی ندارد.
سردفتر باید موضوع را در سند تصریح کند و خریدار را از شرایط مطلع سازد.
بله، با ثبت شرایط در سند، خریدار می‌تواند کل پلاک را خریداری کند.
نظریه براساس ماده ۷ آیین‌نامه اجرایی قانون تسهیل تنظیم اسناد است.
نسخه کامل متن نظریه مشورتی
تاریخ: ۱۴۰۳/۰۸/۰۹
شماره: ۵۰۲۱ ک ص ۰۳
کانون سردفتران و دفتریاران استان البرز
در پاسخ به: سردفتر محترم دفتر اسناد رسمی ۲۶۵ کرج
با سلام و احترام،
بازگشت به شماره ۱۵۰ مورخ ۱۴۰۳/۰۸/۰۶ بدینوسیله نظریه مشورتی دفتر حقوقی و حمایت قضایی کانون سردفتران و دفتریاران استان البرز در خصوص این پرسش که:
شهرداری اقدام به صدور مفاصا حساب و پاسخ استعلام دفترخانه نموده، لیکن به دلیل اینکه حدود ۴ متر مربع از پلاک ثبتی مورد استعلام در طرح تعریض معبر قرار گرفته، بدواً تقاضای انتقال میزان یاد شده به نام خود نموده است.
آیا انتقال کل پلاک به نام خریدار و رد درخواست شهرداری ممکن می‌باشد؟
به شرح ذیل اعلام می‌گردد:
مستند به ماده ۷ آیین‌نامه اجرایی قانون تسهیل تنظیم اسناد در دفاتر اسناد رسمی، اعلام نظر و پاسخ استعلامات ادارات و سازمان‌های مذکور در بندهای ذیل ماده ۱ قانون یاد شده، از جمله شهرداری، باید صریح، روشن و بدون قید و شرط باشد.
در غیر این صورت، ثبت سند با تصریح موضوع در سند و تفهیم به خریدار بلامانع است و در این خصوص هیچ‌گونه مسئولیتی برای سردفتر قابل تصور نیست.
رئیس دفتر حقوقی و حمایت قضایی کانون سردفتران و دفتریاران استان البرز، امیر حسینی جلیلیان
