این مقاله به زبان ساده و روان به بررسی مراحل قانونی دریافت مهریه، از جمله توقیف اموال و مفهوم نیم عشر می‌پردازد. با مطالعه این مقاله، می‌توانید اطلاعات کاملی در مورد حقوق خود به عنوان زن و روش‌های پیگیری مطالباتتان کسب کنید.
مهریه و اجراییه: راهنمای کامل برای دریافت حق
مهریه و اجراییه: همه آنچه باید درباره توقیف اموال و نیم عشر بدانید
آیا می‌دانید در صورت عدم پرداخت مهریه توسط همسر، چه اقداماتی می‌توانید انجام دهید؟ مهریه یکی از حقوق مسلم زنان در ازدواج است و قانون برای تضمین دریافت آن، سازوکارهایی را در نظر گرفته است.
یکی از این سازوکارها، اجراییه مهریه و توقیف اموال مرد است. اما این فرآیند چگونه انجام می‌شود و چه هزینه‌هایی دارد؟ در این مقاله، به زبان ساده و روان، به بررسی کامل مراحل اجراییه مهریه، توقیف اموال و مفهوم نیم عشر می‌پردازیم تا به تمام سوالات شما پاسخ دهیم.
سند نکاحیه: سندی قدرتمند برای اجرای مهریه
سند نکاحیه یا همان سند ازدواج، یک سند رسمی و لازم‌الاجرا است. این بدان معناست که شما بدون نیاز به طی مراحل طولانی دادرسی، می‌توانید با استناد به این سند، برای دریافت مهریه خود اقدام کنید. در واقع، سند نکاحیه مانند یک حکم قضایی عمل می‌کند و به شما این حق را می‌دهد که اموال همسرتان را توقیف کنید.
مراحل اجراییه مهریه
- درخواست اجراییه: اولین قدم، درخواست اجراییه از دفترخانه‌ای است که عقد ازدواج در آنجا جاری شده است.
- توقیف اموال: پس از صدور اجراییه، اداره ثبت، اموال مشخص شده در اجراییه را توقیف می‌کند. این اموال می‌تواند شامل خانه، خودرو، حساب بانکی و… باشد.
- مزایده اموال: اگر توافقی بین زوجین صورت نگیرد، اموال توقیف شده از طریق مزایده به فروش می‌رسد و مبلغ حاصل از فروش برای پرداخت مهریه شما استفاده می‌شود.
نکته: در مزایده اموال، معمولاً اموال، زیرِ قیمتِ واقعی فروخته می‌شوند. علاوه بر این، هزینه‌هایی مانند اجرای مزایده، کارشناسی و هزینه عملیات اجرایی (نیم عشر) نیز دریافت می‌شود. اما در صورت توافق بین زن و مرد، نیازی به پرداخت هیچ‌یک از این هزینه‌ها نیست.
مثال واقعی از مزایده اموال توقیفی برای پرداخت مهریه
به عنوان مثال، اگر خودروی مرد برای پرداخت مهریه به درخواست زن توقیف شود، این خودرو توسط نماینده دادستان توقیف و به پارکینگ عمومی منتقل می‌شود. پس از کارشناسی، خودرو به مزایده گذاشته می‌شود و پس از فروش، هزینه‌های دولتی کسر می‌گردد و باقی‌مانده به زن داده می‌شود تا بخشی از مهریه پرداخت شود. برای باقی‌مانده مهریه نیز، اموال دیگری که جزو مستثنیات دین نیستند به همین طریق به فروش می‌رسند.
اگر اموال دیگری نباشد، دادگاه برای پرداخت باقی‌مانده مهریه تصمیم می‌گیرد که معمولاً به صورت اقساط پرداخت می‌شود.
اما اگر مبلغ حاصل از فروش خودرو بیشتر از مهریه باشد، به اندازه مهریه به زن داده می‌شود و باقی‌مانده به حساب مرد واریز می‌گردد.
نیم عشر چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟
نیم عشر، مبلغی است که به عنوان هزینه اجرایی از شما (به عنوان فردی که درخواست اجراییه داده است) دریافت می‌شود. این مبلغ معمولاً ۵ درصد ارزش مال توقیف شده است. به عبارت ساده‌تر، نیم عشر نوعی حق‌الزحمه برای اداره ثبت است که برای انجام مراحل اجراییه دریافت می‌شود.
ماده ۱۳۱ قانون ثبت اسناد و املاک بیان می‌کند که حق‌الاجرای اسناد لازم‌الاجرا پنج درصد (۵٪) مبلغ مورد اجرا است و از کسی که اجرا علیه او است، اخذ می‌شود. در فرآیند اجرای مهریه، زن به عنوان شخصی که از اجرای این حکم بهره‌مند می‌شود، ملزم به پرداخت این نیم عشر است. با این حال، اگر زن از ادامه مزایده منصرف شود و اموال توقیف‌شده به فروش نرسد، نیازی به پرداخت این هزینه نخواهد داشت.
چه زمانی از پرداخت نیم عشر معاف می‌شویم؟
در برخی موارد خاص، شما از پرداخت نیم عشر معاف خواهید شد. برای مثال:
توافق با همسر: اگر با همسرتان به توافق برسید و او مهریه شما را پرداخت کند، نیازی به طی مراحل اجراییه و پرداخت نیم عشر نخواهد بود.
انصراف از ادامه مزایده: اگر پیش از فروش اموال توقیف شده از ادامه پیگیری منصرف شوید، از پرداخت نیم عشر معاف خواهید شد.
ماده ۹۸ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت: چنانچه زوجه پس از صدور اجرائیه در خصوص وصول مهریه و لازم‌الاجراء شدن به هر علت از ادامه عملیات اجرائی منصرف شود، از پرداخت نیم عشر دولتی معاف خواهند بود.
سوالات متداول
شما می‌توانید با استناد به سند نکاحیه، درخواست اجراییه مهریه را از دفترخانه ازدواج خود بدهید و اموال همسرتان را توقیف کنید.
مراحل شامل درخواست اجراییه، توقیف اموال، و در صورت عدم توافق، مزایده و فروش اموال توقیفی است و مبلغ حاصل از فروش برای پرداخت مهریه استفاده می‌شود.
خیر، مهریه یک حق مسلم برای زن است که به عنوان ضمانتی برای حمایت مالی از زن در نظر گرفته می‌شود و مرد موظف به پرداخت آن است. قانون به طور صریح این حق را برای زنان در نظر گرفته و مردان نمی‌توانند از پرداخت آن اجتناب کنند.
با این حال، در برخی موارد ممکن است توافقاتی بین زوجین صورت گیرد که منجر به کاهش یا بخشش مهریه شود. این توافقات باید به صورت رسمی و قانونی ثبت شوند تا معتبر باشند.
مدت زمان اجراییه مهریه می‌تواند متفاوت باشد و به چندین عامل بستگی دارد، از جمله:
1. نوع اموال توقیف شده: اگر اموال نقدی مانند حساب بانکی توقیف شود، فرآیند سریع‌تر انجام می‌شود. اما اگر اموال غیرنقدی مانند خانه یا خودرو توقیف شود، ممکن است زمان بیشتری برای ارزیابی و مزایده نیاز باشد.
2. پیچیدگی پرونده: اگر پرونده پیچیده باشد و نیاز به بررسی‌های بیشتر داشته باشد، مدت زمان اجراییه طولانی‌تر خواهد شد.
3. همکاری زوجین: اگر بین زوجین توافقی صورت گیرد، فرآیند سریع‌تر پیش می‌رود. اما در صورت عدم توافق، ممکن است زمان بیشتری برای حل و فصل اختلافات نیاز باشد.
به طور کلی، مدت زمان اجراییه مهریه می‌تواند از چند ماه تا بیش از یک سال متغیر باشد. برای اطلاعات دقیق‌تر، بهتر است با یک وکیل مشورت کنید یا به دفترخانه‌ای که عقد ازدواج در آنجا ثبت شده است، مراجعه کنید.
بله، شما می‌توانید بدون وکیل برای اجراییه مهریه اقدام کنید. برای این کار، می‌توانید به دفترخانه‌ای که عقد ازدواج در آنجا ثبت شده است مراجعه کرده و علاوه بر دریافت راهنمایی‌های لازم، درخواست اجراییه مهریه را ارائه دهید.
با این حال، داشتن یک وکیل می‌تواند به شما کمک کند تا مراحل قانونی را به درستی و با دقت بیشتری طی کنید و از حقوق خود به طور کامل بهره‌مند شوید. وکیل می‌تواند در موارد پیچیده‌تر و در صورت بروز اختلافات، به شما مشاوره و راهنمایی‌های لازم را ارائه دهد.
نیم عشر مبلغی است که به عنوان هزینه اجرایی از شما دریافت می‌شود و معمولاً ۵ درصد ارزش مال توقیف شده است و در صورت توافق با همسر یا انصراف از ادامه مزایده، از پرداخت نیم عشر معاف خواهید شد.
نتیجه‌گیری
آشنایی با مراحل اجراییه مهریه و حقوق خود به عنوان یک زن، به شما کمک می‌کند تا در صورت لزوم، به طور مؤثر برای دریافت مهریه خود اقدام کنید. یادتان باشد که مهریه حق شماست و شما می‌توانید برای احقاق این حق، از طریق قانونی اقدام کنید.
توصیه مهم: این متن صرفاً برای اطلاع‌رسانی بوده و جایگزین مشاوره حقوقی نیست. برای دریافت مشاوره دقیق در خصوص پرونده خود، به دفترخانه مراجعه کنید.
