مهریه

مهریه یکی از حقوق مالی زن است که به موجب ازدواج و جاری شدن صیغه نکاح به زن تعلق می‌گیرد.
مهریه انواع مختلفی دارد و قوانین گوناگونی را نیز دارا می‌باشد.
در اینجا قصد داریم به بررسی مفهوم، انواع و شرایط مهریه بپردازیم و نکات مهمی را درباره آن بیان کنیم.

مفهوم و تعریف مهریه
مهریه به معنای هدیه، عطایه یا پاداش است که مرد به زن به مناسبت ازدواج پرداخت می‌کند.
مهریه یک حق قانونی زن است که با توجه به شرع اسلامی تعیین آن الزامی است.
برخلاف بعضی از فرهنگ‌های دیگر که سنت پرداخت جهیزیه را دارند، در اسلام جایگزین جهیزیه، مهریه است که از سوی مرد به زن داده می‌شود.

انواع مهریه
مهرالمسمی:
این نوع مهریه عبارت است از مقدار یا مال خاص و مشخص که در زمان عقد با توافق زوجین تعیین و در سند ازدواج ثبت می‌شود.
برای تعیین این نوع مهر هیچ محدودیت قانونی وجود ندارد و زوجین با توجه به شرایط خود و عادات جامعه خود، هر چقدر که بخواهند را به عنوان مقدار مسمّى تعيين كنند.
مثال: در صورت تعيين ۱۰۰ سکە طلا، يك خانە يا يك خودرو به عنوان مسمّى، نام آن را در سندي عقدي نگارش كرده و در صورت پذيرش آن توسط زوجە، صحّت عقدي را دارد.

مهرالمثل:
این نوع مهريە عبارت است از پول يا هديە‌ای كە در صورت عدم تعيين يك قيمت يا هديە‌ای خاص به عنوان المسمّى، پس از جاري شدن صيغە عقدي و نزديكي بين زوجين، به زوجە تعلق مي‌گيرد.
مهرالمثل با توجه به وضعيت زن و مرد و عوامل ديگري مانند سن، زيبايي، تحصيلات، مهارت‌ها و غيره تعيين مي‌شود.
در صورت عدم توافق بين زوجين دربارە مقدار مهرالمثل، دادگاه با در نظر گرفتن شرايط مذكور، مقدار آن را تعيين مي‌كند.
مثال: در صورتی که زوجین در زمان عقد هیچ مقدار یا هدیه‌ای را به عنوان مهریه تعیین نکرده باشند و پس از جاری شدن صیغه عقد و نزدیکی بین آن‌ها، زوجه بخواهد مهریه خود را دریافت کند، مقدار مهرالمثل به او تعلق خواهد گرفت.

مهرالمتعه:
این نوع مهریه عبارت است از پول یا هدیه‌ای که در صورت عدم تعیین یک قیمت یا هدیه‌ای خاص به عنوان المسمّى در نکاح موقت، پس از جاری شدن صیغه عقد و قبل از نزدیکی بین زوجین، به زوجه تعلق می‌گیرد.
اگر زوجین قبل از نزدیکی بین آن‌ها، به توافق دربارە مقدار المسمّى برسند، آن را به عنوان المسمّى در نظر خواهند گرفت. اما اگر قبل از نزدیکی بین آن‌ها، به توافق نرسیده و یا زوج قبل از تعیین المسمّى، از زوجە جدا شود، دادگاه با در نظر گرفتن شرایط زوجین، مقدار مهرالمتعە را تعيين خواهد كرد.
مثال: در صورتی که زوجین برای نکاح موقت هیچ مقدار یا هدیە‌ای را به عنوان المسمّى در نظر نگیرند و پس از جاری شدن صیغە عقدي و قبل از نزديكي بين آن‌ها، زوج از زوجە جدا شود، مقدار مهرالمتعه به او تعلق خواهد گرفت.