تبصره ۱ ماده 3: تعرفه دلالان معاملات املاک اعم از مشاوران املاک و بنگاه‌های معاملات ملکی باید با رعایت ضوابط و معیارهای زیر ظرف سه ماه از لازم‌الاجرا شدن این قانون به پیشنهاد مشترک سازمان، وزارتخانه‌های دادگستری، راه و شهرسازی و صنعت، معدن و تجارت و تصویب هیأت وزیران تعیین شود:
تعرفه بر اساس ضریبی از ارزش معاملاتی املاک موضوع ماده (۶۴) قانون مالیاتهای مستقیم تعیین شود.
میانگین سالانه حجم پیش‌نویس قراردادهای به ثبت رسیده موضوع این ماده در هر منطقه جغرافیایی بر تعیین تعرفه به‌صورت پلکانی نزولی اثرگذار باشد.
مبلغ سقف تعرفه دریافتی در هر معامله تعیین شود.
در هرحال قیمت روز مورد معامله در تعیین میزان تعرفه اثرگذار نخواهد بود و دریافت هر مبلغی حتی با توافق طرفین معامله یا هر یک از آنها تحت هر عنوان از جمله حق‌التحریر یا حق‌الزحمه درج پیش‌نویس قرارداد در سامانه موضوع این ماده، ممنوع است و متخلف با حکم شعب سازمان تعزیرات حکومتی به جزای نقدی معادل سه برابر مبلغ دریافتی محکوم می‌شود.
آیین نامه اجرایی تبصره (۱) ماده (۳) قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیر منقول
تصویب نامه هیئت وزیران شماره 111172/ت64434ه مورخ 1404/07/13
هیئت وزیران در جلسه 1404/07/02 به پیشنهاد سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و وزارتخانه‌های دادگستری، راه و شهرسازی و صنعت، معدن و تجارت و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و تبصره (۱) ماده (۳) قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیر منقول مصوب 1401 آیین نامه اجرایی تبصره یاد شده را به شرح زیر تصویب کرد:
آیین نامه اجرایی تبصره (۱) ماده (۳) قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیر منقول
(موضوع تعیین تعرفه دلالان معاملات املاک)
ماده ۱:
در این آیین نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:
۱- قانون: قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیر منقول مصوب 1401.
۲- سازمان: سازمان ثبت اسناد و املاک کشور.
۳- سامانه: سامانه ثبت الکترونیک اسناد موضوع ماده (۱) قانون.
۴- دلالان معاملات املاک: اعم از مشاوران املاک و بنگاه‌های معاملات ملکی که با اخذ مجوزهای قانونی لازم در مقابل تعرفه مشخص، واسطه انجام معاملات راجع به اموال غیر منقول می‌باشند.
۵- تعرفه: میزان حق دلالی دلالان معاملات املاک که با رعایت مقررات این آیین نامه تعیین می‌شود.
ماده ۲:
تعرفه دلالان معاملات املاک به طریق مذکور در این آیین نامه تعیین و دریافت می‌شود.
ماده ۳:
هرگونه دریافت وجه خارج از مقررات این آیین نامه و مازاد بر تعرفه، تحت هر عنوان از قبیل اجرت، حق الزحمه و حق التحریر حتی با توافق دو طرف معامله یا هر یک از آنان، ممنوع است. متخلف با حکم شعب سازمان تعزیرات حکومتی به جزای نقدی معادل سه برابر مبلغ دریافتی محکوم می‌شود.
ماده ۴:
مسؤولیت پرداخت تعرفه برعهده دو طرف قرارداد بوده که به طور مساوی بین آنان تقسیم می‌شود؛ مگر آن که در قرارداد به نحو دیگری توافق کنند.
ماده ۵:
در قراردادهای یکسان موضوع تبصره (۲) ماده (۳) قانون، دلالان معاملات املاک پس از ثبت قرارداد در سامانه، مستحق دریافت تعرفه هستند.
ماده ۶:
در مورد پیش نویس قرارداد موضوع بند (ج) ماده (۱) آیین نامه اجرایی ماده (۳) قانون، دلالان معاملات املاک پس از درج آن در سامانه و ارسال به دفاتر اسناد رسمی مستحق دریافت پنجاه درصد (۵۰%) تعرفه هستند و پنجاه درصد (۵۰%) باقی‌مانده آن در زمان ثبت قرارداد توسط سردفتر اسناد رسمی دریافت خواهد شد. سردفتر مربوط مکلف است هنگام تنظیم سند رسمی، سند پرداخت باقی‌مانده تعرفه به دلال معاملات املاک را از دو طرف معامله درخواست و در پرونده مربوط نگهداری کنند.
- تبصره: فقدان اثر حقوقی درج پیش نویس در سامانه، در متن آن قید می‌شود و دلالان معاملات املاک باید این موضوع را به دو طرف معامله اطلاع داده و آنان را به دفاتر دلالت کنند.
ماده ۷:
تعرفه بر اساس ضریبی از ارزش معاملاتی املاک موضوع ماده (۶۴) قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 1366 با اصلاحات بعدی آن تعیین می‌شود. وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلف است هر ساله تا پایان اردیبهشت ماه، پیشنهاد کمیسیون نظارت هر شهرستان موضوع ماده (۴۸) قانون نظام صنفی کشور مصوب 1382 با اصلاحات بعدی آن، در خصوص ضریب یاد شده را در قالب جدولی متضمن اطلاعات زیر دریافت کرده و پس از تایید وزرای عضو هیأت عالی نظارت موضوع ماده (۵۳) قانون نظام صنفی کشور مصوب 1382 با اصلاحات بعدی آن و وزیر راه و شهرسازی به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید:
۱- میانگین ارزش معاملاتی املاک هر شهرستان بر اساس مناطق جغرافیایی مختلف.
۲- میانگین قیمت روز املاک هر شهرستان.
۳- ضریب پیشنهادی برای قراردادهای مفید انتقال مالکیت و منافع، به طور جداگانه.
۴- حجم قراردادهای درج و ثبت شده از سوی دلالان معاملات املاک هر شهرستان در سامانه.
۵- حداکثر مبلغ دریافتی تعرفه برای قراردادهای مفید انتقال مالکیت و منافع، به طور جداگانه.
- تبصره ۱: تعرفه موضوع این ماده برای سال 1404 توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت با رعایت ترتیبات مندرج در این ماده تا پایان مهر ماه امسال تهیه و برای تصویب در هیئت وزیران ارائه خواهد شد.
- تبصره ۲: وزارت امور اقتصادی و دارایی مکلف است مطابق مقررات مربوط، ارزش معاملاتی املاک هر شهرستان را به صورت برخط و آنی در اختیار کمیسیون نظارت هر شهرستان قرار دهد.
- تبصره: چنانچه حجم قراردادهای درج و ثبت شده در سامانه در هر سال برای هر شهر بیش از دو و نیم (۲/۵) درصد موجودی مسکن آن شهر بر اساس آخرین سرشماری نفوس و مسکن باشد در تعیین تعرفه برای سال بعد تعرفه برای آن شهر به میزان ۲ واحد درصد کاهش می‌یابد.
ماده ۸:
سازمان مکلف است حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آیین نامه سامانه را به نحوی طراحی کند که:
۱- تعرفه‌ها و سقف مقرر در هر معامله را در سامانه پیاده‌سازی کند.
۲- با ثبت یا درج قرارداد در سامانه تعرفه دلالان معاملات املاک به صورت خودکار و بر اساس مقررات این آیین نامه و مستند به داده‌های مندرج در قرارداد و ارزش معاملاتی ملک محاسبه و به صورت سامانه‌ای اعلام و در قرارداد درج شود.
۳- چنانچه میزان تعرفه تعیین شده از سقف‌های مقرر بیشتر شود سقف مذکور به عنوان تعرفه در قرارداد درج شود.
۴- امکان پرداخت تعرفه به صورت الکترونیکی و از طریق دستگاه کارت‌خوان متصل به سامانه فراهم شود و در صورت پرداخت از طریق سامانه مشخصات پرداخت در سامانه و قرارداد تنظیم شده ثبت گردد.
- تبصره: تا زمانی که ظرفیت‌های مذکور در این ماده در سامانه طراحی و راه‌اندازی نشده است عملیات دلالان معاملات املاک از طریق کارت‌خوان‌های موجود و طبق رویه معمول انجام خواهد شد.
محمدرضا عارف – معاون اول رئیس جمهور
