طلاق، فرآیندی پیچیده با جنبه‌های حقوقی و عاطفی فراوان است. این پست به بررسی یک دادنامه تجدیدنظر در خصوص گواهی عدم امکان سازش می‌پردازد و ضمن تشریح رای دادگاه، به حقوق مالی زوجه در این پرونده و نکات مهم مرتبط با آن اشاره می‌کند.
سند ابراء مهریه دارید؟ احتمال رد آن توسط قاضی، در چه شرایطی؟
گواهی عدم امکان سازش و حقوق زن: نگاهی به یک دادنامه تجدیدنظر
طلاق یکی از تلخ‌ترین تجربیات زندگی است که متاسفانه در جامعه امروزی رو به افزایش است. در این میان، آگاهی از حقوق قانونی و فرآیندهای دادرسی می‌تواند تا حد زیادی از سردرگمی و مشکلات احتمالی بکاهد.
دادگاه‌ها در پرونده‌های طلاق، تلاش می‌کنند تا ضمن رعایت قوانین و مقررات، حقوق طرفین به ویژه حقوق زنان را به نحو احسن استیفا کنند.
در این پست، با بررسی یک نمونه واقعی از دادنامه تجدیدنظر در یک پرونده گواهی عدم امکان سازش، به ابعاد مختلف این موضوع خواهیم پرداخت و نکات کلیدی آن را برای شما مخاطبان گرامی محضرچی شرح خواهیم داد.
۱. زمینه پرونده: درخواست طلاق از سوی زوج
در این پرونده، آقای “م. م. ک.” درخواست صدور گواهی عدم امکان سازش به طرفیت همسر خود، خانم “س. ت.” را به دادگاه ارائه کرده است. دادگاه بدوی پس از بررسی مدارک و انجام فرآیند داوری، با توجه به اصرار زوج بر طلاق و عدم امکان سازش، گواهی عدم امکان سازش را صادر نموده است. این رای بدوی مورد تجدیدنظر خواهی زوجه قرار می‌گیرد.
۲. رای دادگاه بدوی: صدور گواهی عدم امکان سازش
دادگاه بدوی با استناد به محتویات پرونده، از جمله سند ازدواج رسمی و اقرار طرفین به وجود علقه زوجیت، و پس از انجام تلاش‌های داوری که منجر به سازش نشده است، به استناد مواد قانونی مرتبط (ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی و مواد ۲۶ و ۲۷ قانون حمایت خانواده)، گواهی عدم امکان سازش را صادر کرده است.
دادگاه تاکید کرده است که زوجین می‌توانند با مراجعه به دفاتر رسمی طلاق نسبت به ثبت طلاق اقدام نمایند و اجرای صیغه طلاق باید مطابق با مواد ۱۱۳۴، ۱۱۳۵، ۱۱۴۰ و ۱۱۴۱ قانون مدنی باشد.
۳. نوع طلاق و حقوق زن در ایام عده
دادگاه نوع طلاق را با توجه به درخواست زوج، رجعی اعلام کرده است. طلاق رجعی به این معناست که در مدت عده (سه طهر از تاریخ وقوع طلاق)، زوج می‌تواند به همسر خود رجوع کند. در این مدت، زوج مکلف به پرداخت نفقه به زوجه و عدم اخراج او از مسکن مشترک است.
۴. حقوق مالی زوجه: مهریه، جهیزیه و سایر حقوق
در رای دادگاه بدوی آمده است که زوجه مهریه، جهیزیه و سایر حقوق مالی خود را بذل و ابراء نموده است. در خصوص شرط تنصیف اموال نیز، به دلیل اعلام زوج مبنی بر نداشتن اموال و تایید زوجه، دادگاه تکلیفی برای تنصیف اموال ندانسته است.
در مورد فرزندان مشترک (دو فرزند بالغ)، تعیین تکلیف حضانت و ملاقات منتفی اعلام شده و انتخاب محل زندگی و ملاقات با والدین به عهده خود فرزندان گذاشته شده است. اجرای حکم طلاق منوط به پرداخت حقوق زوجه قبل از ثبت طلاق بوده و اعتبار اجرایی رای سه ماه از تاریخ ابلاغ دادنامه قطعی تعیین شده است.
۵. تجدیدنظر خواهی زوجه و اصلاح رای دادگاه تجدیدنظر
خانم “س. ت.” نسبت به رای دادگاه بدوی تجدیدنظر خواهی می‌کند. دادگاه تجدیدنظر پس از بررسی پرونده و لوایح طرفین، ضمن تایید کلیت رای بدوی، به اصلاح آن می‌پردازد.
دادگاه تجدیدنظر با استناد به اظهارات زوجین در جلسه دادرسی، مقرر می‌کند که زوج باید علاوه بر حقوقی که در رای بدوی به بذل آنها اشاره شده بود، مبلغی بابت نفقه معوقه (از تاریخ ۱۴۰۱/۷/۱۶ تا پایان عده) و اجرت‌المثل ایام زوجیت به زوجه پرداخت نماید.
دادگاه تجدیدنظر استدلال می‌کند که بذل حقوق زوجه در اقرارنامه اولیه به منظور اعطای وکالت در طلاق به زوجه بوده است و از آنجایی که در این پرونده زوج اقدام به طلاق نموده، بذل حقوق زوجه منتفی است و کلیه حقوق قانونی زوجه کماکان به قوت خود باقی است.
در نهایت، دادگاه تجدیدنظر ضمن رد تجدیدنظر خواهی زوجه، دادنامه بدوی را با اصلاحات انجام شده تایید می‌کند.
نتیجه‌گیری:
این دادنامه نمونه‌ای از فرآیند رسیدگی به پرونده‌های گواهی عدم امکان سازش و تعیین حقوق مالی زوجه در طلاق رجعی است.
نکته مهمی که در این پرونده قابل توجه است، توجه دادگاه تجدیدنظر به حقوق قانونی زوجه و اصلاح رای بدوی در راستای استیفای کامل این حقوق می‌باشد.
این پرونده نشان می‌دهد که حتی در مواردی که زوجه در ابتدا برخی حقوق خود را بذل نموده است، در صورت عدم وقوع طلاق از طریق وکالت زوجه و اقدام زوج به طلاق، حقوق زوجه کماکان قابل مطالبه و استیفا خواهد بود.
آگاهی از این نکات حقوقی برای زوجین در هنگام طلاق و همچنین برای وکلای محترم دادگستری و سردفتران که در این حوزه فعالیت می‌کنند، بسیار حائز اهمیت است.
- بیشتر بدانید: آیا دریافت وکالت طلاق از شوهر به معنای بذل مهریه است؟
نسخه کامل متن رسمی دادنامه:
شماره دادنامه قطعی: 140126920001231585
تاریخ دادنامه قطعی: 1402/۰۷/۲۷
تجدیدنظر خواه: خانم س. ت. فرزند غ. به نشانی…
تجدیدنظر خوانده: آقای م. م. ک. فرزند ح. به نشانی…
تجدیدنظر خواسته: دادنامه شماره…
رای دادگاه:
راجع به دادخواست تجدیدنظر خواهی خانم س. ت. فرزند غ. به طرفیت آقای م. م. ک. فرزند ح. نسبت به دادنامه شماره…مورخ ۱۴۰۱/۹/۲۷ مندرج در پرونده کلاسه بایگانی…که به موجب آن در خصوص دعوی تجدیدنظر خوانده به طرفیت تجدیدنظر خواه به خواسته صدور گواهی عدم امکان سازش به در خواست زوج، دادگاه با عنایت به مجموع اوراق و محتویات پرونده از جمله ملاحظه رونوشت مصدق نکاحنامه رسمی طرفین به شماره…مورخ ۲۵/ ۱۲/ ۱۳۸۲ صادره از دفتر رسمی ازدواج شماره یک حوزه ثبتی…و نیز اقرار آنان در محضر دادگاه وجود علقه زوجیت به سبب عقد نکاح دائم را محرز و مسلم دانسته و از طرفی دادگاه و داوران طرفین، در راستای اجرای مقررات قانون حمایت خانواده و آیین نامه اجرایی آن، تلاش خود را در جهت ایجاد صلح و سازش بین زوجین و ترغیب آنان به ادامه زندگی مشترک معمول داشتند که موثر در مقام واقع نگردیده است. و زوج همچنان اصرار در طلاق دارد. لذا دادگاه با توجه به قاعده فقهی الطلاق بید من اخذ بالساق و به استناد مواد ۱۱۳۳ از قانون مدنی و ۲۶ و ۲۷ از قانون حمایت خانواده مصوب ۱/ ۱۲/ ۱۳۹۱، گواهی عدم امکان سازش بین زوجین مترافعین را صادر و اعلام می نماید.
آنها می توانند به یکی از دفاتر رسمی ثبت طلاق مراجعه و پس از وقوع طلاق نسبت به ثبت رسمی آن اقدام نمایند، رعایت وجود شرایط صحت اجرای صیغه طلاق از جمله مراعات مفاد مواد ۱۱۳۴٫۱۱۳۵٫۱۱۴۰ و۱۱۴۱ از قانون مدنی به عهده مجری صیغه طلاق می باشد.
نوع طلاق با توجه به اصرار در طلاق از ناحیه زوج، با عنایت به مفاد مواد ۱۱۰۹٫۱۱۴۸٫۱۱۴۹ و ۱۱۵۱ از قانون مدنی رجعی و عده آن از تاریخ وقوع صیغه طلاق سه طهر می باشد و زوج در ایام عده حق رجوع به همسرش را دارد و مکلف به انفاق در حق وی می باشد و حق اخراج او از مسکن مشترک را ندارد و در راستای اعمال ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده مقرر می دارد، زوجه مهریه خود را حسب اقرارنامه رسمی پیوست بذل و ابراء نموده است، جهیزیه قبل از اجرای صیغه طلاق مسترد با توافق طرفین مسترد می گردد و سایر حقوق مالی زوجه نیز حسب اقرار نامه رسمی پیوست ابراء شده است، در خصوص شرط تنصیف نیز با توجه به اینکه عنوان شده زوج فاقد اموال منقول و غیرمنقول می باشد و مورد تایید زوجه قرار گرفته است. دادگاه مواجه با تکلیفی نمی باشد و لذا اعمال آن منتفی است، زوجین دارای دو فرزند مشترک ۱۷ ساله به نام ح. و ۱۵ ساله به نام ج. می باشند که هر دو بالغ و بحث تعیین و تکلیف حضانت و ملاقات آنها منتفی است و دادگاه مواجهه با تکلیفی نمی باشد و مشخصا می توانند انتخاب نمایند با هر یک از والدین خود که تمایل دارند زندگی و ملاقات نمایند و در حال حاضر با پدر خود زندگی می کند، ثبت این حکم در دفتر خانه رسمی طلاق منوط به تادیه حقوق زوجه قبل از ثبت طلاق است و اعتبار اجرایی آن سه ماه از تاریخ ابلاغ دادنامه قطعی برای مراجعه به دفتر طلاق، جهت اجرای صیغه طلاق می باشد، نموده و با ابلاغ دادنامه خوانده به شرح لایحه اعتراضیه تقدیمی، در مهلت قانونی نسبت به رای صادره تجدید نظر خواهی نموده اند، هیات دادگاه با بررسی محتویات پرونده و لوایح تقدیمی طرفین، رأی اصراری دادگاه محترم بدوی را وفق مقررات و موازین قانونی تشخیص داده و با توجه به اینکه تجدیدنظر خواه در این مرحله از رسیدگی ایراد یا دفاع موجهی که موجبات ایجاد خلل و خدشه در ارکان دادنامه معترض عنه را فراهم آورد ابراز ننموده و دادنامه تجدیدنظر خواسته نیز با رعایت اصول و تشریفات دادرسی صادر شده و فاقد ایراد یا اشکال بوده و موضوع نیز مشمول هیچ یک از جهات مندرج در ماده ۳۴۸ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی نمی باشد، النهایه دادنامه صادره نیاز به اصلاح به شرح زیر دارد.:
اولا- با توجه به اظهارات زوجین در جلسه مورخ ۱۴۰۲/۲/۵ در خصوص نفقه، مقرر شد زوج از تاریخ ۱۴۰۱/۷/۱۶ تا پایان دوران عده ماهانه مبلغ پانزده میلیون ریال پرداخت نماید.
۲ – مقرر شد مبلغ پنجاه میلیون تومان بابت اجرت المثل زوج به زوجه در اثر توافق قبل از طلاق بپردازد. صرف نظر از اینکه زوج در جلسه رسیدگی بیان نمود حاضر است. مهریه زوجه را پرداخت نماید و او را طلاق دهد این توضیح لازم است که حسب اظهارات طرفین ابتدای سند (اقرارنامه) بذل حقوق زوجه در دفترخانه تنظیم شده و سپس وکالت در طلاق به زوجه اعطای شده است، به عبارتی در وکالت در طلاق عبارت “مطلقه نمودن … به هر قسم طلاق … و به هر طریق اعم از بذل نفقه و بذل مهریه“ ثبت شده و این بدان معنی است که بذل موارد مذکور در مقابل طلاق می باشد.
در صورتی که زوجه با وکالت مندرج اقدام به طلاق نماید، حال آنکه در ما نحن فیه زوج اقدام به طلاق نموده و زوجه اقدامی ننموده است. بنابراین کلیه حقوق زوجه کماکان به قوت خود باقی است و زوج باید قبل از طلاق نسبت به پرداخت این حقوق من جمله مهریه اقدام نماید. لذا ضمن رد تجدیدنظر خواهی تجدیدنظر خواه، مستندا به ذیل ماده ۳۵۸ قانون مارالذکر دادنامه تجدیدنظر خواسته را با اصلاح بعمل آمده، تایید می نماید.
رای صادره تا سه ماه اعتبار اجرایی دارد و ظرف بیست روز قابل فرجام خواهی در دیوان عالی کشور می باشد.
دفتر محترم نتیجه ثبت و دادنامه ابلاغ گردد.
رییس شعبه…- ح. س. مستشار دادگاه – م. ح. ا.
سوالات متداول:
گواهی عدم امکان سازش چیست؟ مجوز دادگاه برای ثبت طلاق، در مواردی که زوجین قادر به ادامه زندگی مشترک نیستند.
طلاق رجعی چه نوع طلاقی است؟ طلاقی که در مدت عده، زوج می‌تواند به همسر خود رجوع کند.
حقوق مالی زن در طلاق رجعی چیست؟ مهریه، نفقه (ایام عده و معوقه)، اجرت‌المثل، و سایر حقوق قانونی.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد حقوق زنان در طلاق و فرآیند دادرسی، سایر مقالات وب‌سایت محضرچی را مطالعه کنید. نظرات و سوالات خود را در بخش دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید.
