دفاتر اسناد رسمی بر اساس نظریه مشورتی جدید تنها مجاز به وصول هزینه‌های مندرج در تعرفه‌های رسمی هستند و دریافت هزینه اضافی بابت اوراق اضافه ممنوع است.
آیا دفاتر اسناد رسمی مجاز به دریافت هزینه اوراق اضافی هستند؟
به‌روزرسانی: ساعاتی پیش
بررسی قانونی وصول هزینه اوراق اضافی در دفاتر اسناد رسمی
دفاتر اسناد رسمی همواره با چالش‌ها و سؤالاتی پیرامون تعرفه‌های حق‌التحریر و وصول هزینه‌ها روبه‌رو هستند.
یکی از سؤالات مطرح شده در این زمینه، امکان وصول هزینه اوراق اضافه در اسناد رسمی است که اخیراً با انتشار نظریه مشورتی دفتر حقوقی و حمایت قضایی کانون سردفتران استان البرز مورد بررسی قرار گرفته است.
در ادامه به جزئیات این نظریه و قوانین مربوط به تعرفه حق‌التحریر دفاتر اسناد رسمی می‌پردازیم.
یکی از سؤالات مطرح شده در این زمینه، امکان وصول هزینه اوراق اضافه در اسناد رسمی است که اخیراً با انتشار نظریه مشورتی دفتر حقوقی و حمایت قضایی کانون سردفتران استان البرز مورد بررسی قرار گرفته است.
در ادامه به جزئیات این نظریه و قوانین مربوط به تعرفه حق‌التحریر دفاتر اسناد رسمی می‌پردازیم.
پیش‌زمینه قانونی
در قانون دفاتر اسناد رسمی، اصول و ضوابط مربوط به تعرفه حق‌التحریر به‌طور کامل مشخص شده است. در سال‌های اخیر، مسئله هزینه اوراق اضافه به عنوان یکی از مواردی که نیازمند شفاف‌سازی بوده، مورد توجه قرار گرفته است.
نظریه مشورتی دفتر حقوقی و حمایت قضایی
در تاریخ ۱۴۰۳/۰۸/۰۹، دفتر حقوقی و حمایت قضایی کانون سردفتران و دفتریاران استان البرز نظریه‌ای مشورتی صادر کرد. این نظریه پاسخ به این پرسش بود که آیا دفاتر اسناد رسمی مجاز به وصول هزینه اوراق اضافی مطابق بخشنامه تعرفه‌های گذشته هستند یا خیر.
قوانین و تعرفه‌های حق‌التحریر
مطابق با قوانین دفاتر اسناد رسمی، تعرفه‌های حق‌التحریر مشخص شده و دفاتر نمی‌توانند وجه یا مالی بیش از میزان تعرفه دریافت کنند. این موضوع مطابق با بخشنامه‌های گذشته و تعرفه‌های تعیین‌شده در آیین‌نامه‌ها به‌طور کامل تبیین شده است.
بررسی ماده ۵۷ آیین‌نامه اجرایی
ماده ۵۷ آیین‌نامه اجرایی قانون دفاتر اسناد رسمی به‌وضوح اشاره می‌کند که سردفتران مجاز به اخذ وجوه بیشتر از تعرفه مصوب نیستند. این ماده به مواد ۵۰ و ۵۴ قانون دفاتر اسناد رسمی نیز اشاره دارد و تأکید می‌کند که تنها در چارچوب تعیین‌شده می‌توان هزینه‌ها را وصول کرد.
ماده۵۷: اخذ حق التحریر به میزان مبلغ مندرج در سند مجاز است و سردفتر نمیتواند وجه یا مالی بیش از میزان مندرج در تعرفه حق التحریر دریافت کند.
تبصره۱ـ مبنای محاسبه و اخذ حق التحریر اسناد معاملات قطعی غیرمنقول بر اساس مبلغی معادل ارزش معاملاتی اعلام شده از طرف وزارت امور اقتصادی و دارائی خواهد بود. طریقه وصول حق التحریر مطابق روش مذکور در ماده ۵۶ آیین نامه است.
تبصره۲ ـ سردفتر باید 15% سهم دفتریار اول از حق التحریر اسناد تنظیمی را ماهیانه به حساب او واریز نماید.
تبصره ۳ – تعرفه حق التحریر به صورت سالیانه با توجه به شاخص تورم اعلامی بانک مرکزی مورد بازنگری قرار گرفته و در صورت لزوم به تصویب رئیس قوه قضاییه می‌رسد.
ماده۵۷: اخذ حق التحریر به میزان مبلغ مندرج در سند مجاز است و سردفتر نمیتواند وجه یا مالی بیش از میزان مندرج در تعرفه حق التحریر دریافت کند.
تبصره۱ـ مبنای محاسبه و اخذ حق التحریر اسناد معاملات قطعی غیرمنقول بر اساس مبلغی معادل ارزش معاملاتی اعلام شده از طرف وزارت امور اقتصادی و دارائی خواهد بود. طریقه وصول حق التحریر مطابق روش مذکور در ماده ۵۶ آیین نامه است.
تبصره۲ ـ سردفتر باید 15% سهم دفتریار اول از حق التحریر اسناد تنظیمی را ماهیانه به حساب او واریز نماید.
تبصره ۳ – تعرفه حق التحریر به صورت سالیانه با توجه به شاخص تورم اعلامی بانک مرکزی مورد بازنگری قرار گرفته و در صورت لزوم به تصویب رئیس قوه قضاییه می‌رسد.
نتیجه‌گیری
بر اساس نظریه مشورتی اخیر، دفاتر اسناد رسمی تنها مجاز به وصول هزینه‌ها مطابق با تعرفه‌های رسمی هستند و نمی‌توانند هزینه اضافی بابت اوراق اضافه دریافت کنند. رعایت این ضوابط قانونی به شفافیت و نظم بیشتر در عملکرد دفاتر کمک خواهد کرد.
پرسش‌های متداول
خیر، دفاتر اسناد رسمی تنها مجاز به دریافت هزینه‌های مشخص شده در تعرفه‌های رسمی هستند.
بله، ماده ۵۷ به صراحت دریافت هرگونه وجه اضافی غیر از تعرفه مصوب را ممنوع کرده است.
بله، این نظریه به عنوان راهنمایی برای تمامی دفاتر اسناد رسمی استان البرز ارائه شده است.
تعرفه حق‌التحریر بر اساس آیین‌نامه اجرایی قانون دفاتر اسناد رسمی و قوانین مرتبط تعیین می‌شود.
خیر، تعرفه‌های حق‌التحریر به‌طور خاص شامل هزینه اوراق اضافی نمی‌شود.
نسخه کامل متن رسمی:
قوه قضائیه، کانون سردفتران و دفتریاران استان البرز
تاریخ: ۱۴۰۳/۰۸/۰۹
شماره: ۵۰۲۲ ک ص ۰۳
به نام خدا
سردفتر محترم دفتر اسناد رسمی ۲۰۸ کرج
با سلام و احترام
بازگشت به شماره ۲۱۰ بدینوسیله نظریه مشورتی دفتر حقوقی و حمایت قضایی کانون سردفتران و دفتریاران استان البرز در خصوص این پرسش که:
“نظر به اینکه در تعرفه حق‌التحریر دفاتر اسناد رسمی “نفیا” یا “اثباتا در خصوص وصول یا عدم وصول هزینه اوراق اضافه سند تنظیمی اظهار نظر نشده است آیا دفاتر اسناد رسمی مطابق بخشنامه تعرفه حق‌التحریر ادوار گذشته مجاز به وصول هزینه آن می‌باشند یا خیر؟”
به شرح ذیل اعلام می‌گردد:
مستند به شق آخر ماده ۵۷ آیین‌نامه اجرایی قانون دفاتر اسناد رسمی ناظر به مواد ۵۰ و ۵۴ قانون دفاتر اسناد رسمی، سردفتر مجاز به اخذ وجه یا مالی بیش از میزان مندرج در تعرفه حق‌التحریر نمی‌باشد.
رئیس دفتر حقوقی و حمایت قضایی، امیر حسینی جلیلیان
