اداره کل ثبت شرکتها و موسسات غیرتجاری با صدور بخشنامه جدیدی به شماره ۱۴۰۴/۱۲۳۰۶۷، به ابهامات و پرسشهای متعدد پیرامون اعتبار اقدامات مدیران شرکتها پس از انقضای مدت مأموریتشان (موضوع ماده ۱۳۶ لایحه اصلاح قانون تجارت) پایان داد. این بخشنامه صراحتاً تأیید می‌کند که مدیران سابق تا زمان انتخاب هیئت مدیره جدید، «کماکان» و به طور «مطلق» مسئول امور شرکت و اداره آن هستند.
اعتبار اقدامات مدیران پس از انقضای مدت: بخشنامه جدید اداره ثبت شرکتها (ماده ۱۳۶ ق.ت)
موضوع بخشنامه: ماده ۱۳۶ لایحه اصلاح قانون تجارت
در ادامه، متن کامل بخشنامه شماره ۱۴۰۴/۱۲۳۰۶۷ مورخ ۱۴۰۴/۰۷/۰۷، ابلاغی از سوی اداره کل ثبت شرکتها و موسسات غیرتجاری، ارائه میگردد:
به: مدیر کل محترم ثبت اسناد و املاک استان…
موضوع: ماده ۱۳۶ لایحه اصلاح قانون تجارت
سلام علیکم
احتراماً نظر به ابهامات و پرسشهای متعدد مطروحه در ارتباط با نحوه بررسی مفاد ماده 136 لایحه اصلاح قانون تجارت به استحضار می رساند:
با عنایت به مفاد صورتجلسه تنظیمی مورخه ۱۳۹۳/۹/۲۴ شورای هماهنگی امور حقوقی وقت سازمان به شماره ۹۳/۱۷۴۹۹۴ مورخ ۱۳۹۳/۱۱/۵ به شرح: « با توجه به منطوق ماده ۱۳۶ لایحه اصلاحی قانون تجارت در صورت منقضی شدن مدت ماموریت مدیران تا زمان انتخاب مدیران جدید مدیران سابق کماکان مسئول امور شرکت و اداره آن خواهند بود. بنابراین وجود عبارت (تازمان انتخاب مدیران جدید) و ((کماکان)) و (مسئول امور شرکت و اداره آن) در این ماده نشان دهنده قانونی بودن اقدامات هیات مدیره سابق تا زمان انتخاب هیات مدیره جدید میباشد و قید (امور شرکت و اداره آن) مطلق بوده فلذا شامل کلیه امور مربوط به شرکت میباشد و بررسی مجدد موضوع در کارگروه تشکلیی این اداره کل خواهشمند است دستور فرمائید مراتب فوق الذکر در اقدامات مرجع ثبت شرکتهای استان مورد توجه و امعان نظر قرار گیرد.
ابوالفظل نصیری
مدیر کل ثبت شرکتها و موسسات غیر تجاری
جدول اطلاعات بخشنامه
| عنوان | اطلاعات |
| شماره بخشنامه | ۱۴۰۴/۱۲۳۰۶۷ |
| تاریخ ابلاغ | ۱۴۰۴/۰۷/۰۷ |
| موضوع | نحوه بررسی ماده ۱۳۶ لایحه اصلاح قانون تجارت (اختیارات مدیران پس از انقضای دوره) |
| فرستنده | مدیر کل ثبت شرکتها و موسسات غیر تجاری (ابوالفضل نصیری) |
| گیرنده | مدیران کل ثبت اسناد و املاک استان‌ها |
تحلیل و بررسی حقوقی بخشنامه (ادغام با سوابق موضوع)
این بخشنامه در پاسخ به یکی از چالش‌برانگیزترین سؤالات در حوزه ثبت شرکتها و تنظیم اسناد رسمی صادر شده است: آیا مدیران شرکتی که مدت مأموریت آن‌ها (مثلاً ۲ سال) تمام شده ولی هنوز مدیران جدید انتخاب نشده‌اند، می‌توانند سند امضا کنند یا در مراجع ثبتی، صورتجلسه تنظیم نمایند؟
۱. خلاصه و توضیح ساده بخشنامه
این بخشنامه به زبان ساده می‌گوید:
- اگر دوره مدیریت هیئت مدیره یک شرکت تمام شود، آن شرکت «فلج» نمی‌شود.
- مدیران قبلی، تا زمانی که مدیران جدید انتخاب و معرفی شوند، «کماکان» مسئول اداره شرکت هستند.
- این مسئولیت و اختیار، «مطلق» است و شامل «کلیه امور شرکت» میشود (مانند امضای چک، امضای اسناد در دفترخانه، تنظیم صورتجلسات، و…).
بنابراین، مراجع ثبت شرکتها و همچنین دفاتر اسناد رسمی، باید اقدامات این مدیران (که دوره مأموریتشان منقضی شده ولی هنوز جایگزین ندارند) را قانونی تلقی کرده و بپذیرند.
۲. مبنای قانونی: ماده ۱۳۶ لایحه اصلاحی قانون تجارت
قلب این بخشنامه، استناد به منطوق ماده ۱۳۶ لایحه اصلاحی قانون تجارت (مصوب ۱۳۴۷) است. این ماده قانونی صراحتاً بیان می‌دارد:
«در صورت انقضاء مدت مأموریت مدیران تا زمان انتخاب مدیران جدید، مدیران سابق کماکان مسئول امور شرکت و اداره آن خواهند بود…»
بخشنامه جدید (۱۴۰۴) با استناد به نظریه حقوقی سال ۱۳۹۳ سازمان ثبت، بر کلمات کلیدی این ماده تأکید می‌کند:
- «کماکان»: یعنی اختیارات آن‌ها قطع نشده و ادامه دارد.
- «مسئول امور شرکت و اداره آن»: این قید «مطلق» است و هیچ محدودیتی (مثلاً فقط امور جاری) برای آن ذکر نشده است. لذا شامل کلیه امور، اعم از اداری، مالی، و حقوقی میشود.
۳. سابقه موضوع و رفع ابهام (بررسی بخشنامه سابق کانون سردفتران)
اهمیت این بخشنامه زمانی روشن‌تر میشود که سابقه پر از ابهام آن را بررسی کنیم:
- نظریه سال ۱۳۹۶ کانون سردفتران:
پیش از این، دفتر حقوقی کانون سردفتران و دفتریاران طی نظریه شماره ۹۶۰۵۰۱ / ۲۳۰۵ مورخ ۱۳۹۶/۷/۱ (که در ردیف ۲۴۵ مجموعه بخشنامه‌های ثبتی نیز آمده بود)، دقیقاً همین دیدگاه را تأیید کرده و اعلام نموده بود که اختیار مدیران سابق «مطلق» بوده و حتی شامل «افزایش سرمایه» نیز میشود. - لغو بخشنامه و ایجاد ابهام:
مهم‌ترین چالش از آنجا آغاز شد که به موجب بخشنامه‌های تنقیحی بعدی سازمان ثبت اسناد، بخشنامه مذکور (نظریه کانون) «لغو گردید». این لغو، این شائبه را در بین دفاتر اسناد رسمی و مراجع ثبتی ایجاد کرد که شاید سازمان ثبت، دیگر نظریه «اختیار مطلق» مدیران پس از انقضا را قبول ندارد. - صدور بخشنامه ۱۴۰۴ و پایان دادن به ابهامات:
بخشنامه جدید (۱۴۰۴/۱۲۳۰۶۷) که در ابتدای این پست آمد، دقیقاً برای رفع همین «ابهامات و پرسشهای متعدد» صادر شده است. این بخشنامه، با نادیده گرفتن نظریه لغو شده ۱۳۹۶ کانون، مستقیماً به یک نظریه حقوقی قدیمی‌تر و مستحکم‌تر خود سازمان ثبت (مربوط به سال ۱۳۹۳) استناد می‌کند.
نتیجه‌گیری
بخشنامه ۱۴۰۴/۱۲۳۰۶۷ اداره کل ثبت شرکتها، فصل الخطاب محسوب میشود. این بخشنامه:
- به صراحت تأیید می‌کند که لغو نظریه ۱۳۹۶ کانون سردفتران، به معنای نفی صلاحیت مدیران پس از انقضا نبوده است.
- رویه واحدی را بر اساس نظریه حقوقی سال ۱۳۹۳ سازمان ثبت و ماده ۱۳۶ قانون تجارت تثبیت می‌کند.
- مدیران کل ثبت استان‌ها و به تبع آن، مراجع ثبت شرکتها و دفاتر اسناد رسمی، مکلفند اقدامات مدیرانی که دوره مأموریتشان منقضی شده (اما هنوز جایگزین نشده‌اند) را معتبر و قانونی تلقی نمایند.
6 دیدگاه. Leave new
سلام ؛ با بررسی موضوع ، رای وحدت رویه ای تحت عنوان بند 245 مجموعه بخشنامه های ثبتی یافت نشد. در قسمت ابتدای همین صفحه در ذیل عنوان “اختیار مدیران شرکتها پس از انقضاء مدت مدیریت تا زمان انتخاب مدیران جدید ” ، به شماره ۹۶۰۵۰۱ / ۲۳۰۵ مورخ ۱۳۹۶/ ۷ / ۱ دفتر حقوقی و حمایت قضائی کانون سردفتران و دفتریاران اشاره شده است که این رای وحدت رویه نیست لطفا ****در صورت امکان تصویر رای مذکور*** را منتشر کنید تا بیشرت بررسی شود با تشکر
سلام منوچهر عزیز، ممنون از دقت نظر شما. همانطور که اشاره کردید، ما به ردیف 245 اشاره کردیم و نه بند 245 که دو موضوع متفاوت هستند. همچنین لازم به ذکر است که به موجب بخشنامه تنقیحی ریاست محترم سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، این بخشنامه لغو گردیده است.
عدم تشکیل جلسات مجمع و تمدید بازرس و یا انتخاب بازرس جدید چگونه است؟بازرس قبلی همچنان بازرس محسوب میشود یا شرکت فاقد بازرس شناخته میشود؟
با سلام.در خصوص بازرسان شرکت پس از انقضای مدت بازرسی و عدم تشکیل جلسات مجمع و عدم تمدید یا انتخاب بازرس جدید،ایا بازرس قبلی همچنان بازرس محسوب میگردد؟یا شرکت فاقد بازرس شناخته میشود؟
با درود .
هیئت مدیره تعاونی مسکن مهری است که مهلت قانونی آن تمام شده و 10 سال است که مجمع تشکیل نداده تا اعضا هیبت مدیره جدید انتخاب بشوند اکنون تصمیم به فروش پارکینگ منازل گرفته و پول آن را به حساب شخصی خودش برده آیا این تصمیم قانونی بوده و اعتبار دارد ؟
سلام خسته نباشید .شرکت سهامی خاص داریم و الان هیئت مدیره از ۱۰ سال قبل درپست خود ابقا شده اند و الان شرکت تعطیل شده ولی سهامداران تقاضای هیئت مدیره جدید دارند .آیا هیئت مدیره فعلی یعنی افرادی که از ۱۰سال قبل بوده اند می تواند تقاضای انحلال شرکت را بدهد ?