سامانه هدا یک سامانه دیجیتالی است که با همکاری سازمان ثبت احوال و وزارت بهداشت ایجاد شده است. این سامانه به والدین اجازه می‌دهد که شناسنامه نوزاد خود را به صورت الکترونیکی دریافت کنند و نام مناسب برای آنها انتخاب کنند.
سازمان ثبت احوال کشور با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سامانه احراز هویت دیجیتال ایرانیان (هدا) را راه‌اندازی کرد. این سامانه امکان صدور شناسنامه نوزاد به صورت الکترونیکی و غیرحضوری را فراهم می‌کند. وزیر کشور و معاون وزیر کشور و رئیس سازمان ثبت احوال از این سامانه و طرح‌های مرتبط با آن رونمایی کردند.
با این سامانه، اطلاعات متولدین به صورت برخط از بیمارستان‌ها به سازمان ثبت احوال ارسال می‌شود و متقاضیان می‌توانند با ورود به پنجره سهیم و انتخاب خدمات مورد نظر و وارد کردن کد رهگیری، شناسنامه نوزاد خود را دریافت کنند. این شناسنامه به نشانی متقاضی ارسال می‌شود.
همچنین سامانه تعاملی نام نیز در درگاه سهیم قرار داده شده است که والدین می‌توانند با استفاده از آن، نام مورد نظر خود را بر اساس جنسیت، دسته‌بندی‌ها، معانی و ریشه‌های نام‌ها انتخاب کنند.
ماده 999 قانون مدنی: سند ولادت اشخاصي كه ولادت آنها در مدت قانوني به دائره سجل احوال اظهار شده است، سند رسمي محسوب خواهد بود.
سازمان ثبت احوال کشور در راستای اجرای تکالیف قانونی خود و اجرای سند «نظام هویت معتبر در فضای مجازی» که از سوی شورای عالی فضای مجازی ابلاغ گردیده است و همچنین مطابق نامه شماره 556115 مورخ 98/10/1 معاون محترم رئیس‌جمهور و رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور و به‌منظور ایجاد سازوکاری آسان و کارآمد برای اعتبار سنجی اقلام هویتی شهروندان در فضای مجازی (اینترنت و اینترانت)، اقدام به راه اندازی سامانه هُدا (هویت و دسترسی ایرانیان) نموده است.
سازوکار سامانه بدین گونه است که یک کسب‌وکار اینترنتی یا یک سازمان دولتی و… هنگامی‌که نیاز به اعتبار سنجی اقلام هویتی شهروندان ایرانی داشته باشد، میتواند بدون درگیر شدن در پیچیدگی‌های معمول این فرآیند، این مهم را از طریق سامانه هُدا سازمان ثبت احوال کشور، انجام دهد. در این شیوه، دیگر نیازی به ثبت‌نام کاربر، در هریک از سایت‌های اینترنتی موجود در فضای مجازی کشور نیست.
اقلام هویتی موردنیاز کسب‌وکار (پذیرنده) نیز، در سایت کسب‌وکار دریافت نخواهد شد، بلکه شهروند توسط سازمان ثبت احوال کشور (به‌عنوان متولی هویت اشخاص حقیقی ایرانی) شناسایی می‌گردد و در این فرایند، شهروند کاملاً نظارت، آگاهی و اختیار دارد.
درحالت کلی، سازوکار سامانه هُدا، شبیه به پرداخت اینترنتی است بدین‌صورت که ابتدا شهروند یک‌بار برنامه تلفن همراه هُدا را بر روی تلفن همراه خود نصب می‌نماید و یا درصورت عدم دسترسی به تلفن همراه هوشمند، شهروند میتواند از طریق وب و به‌صورت برخط یک‌بار در سامانه هُدا ثبت‌نام نماید؛ سپس در فضای مجازی، هر زمان که کسب‌وکارِ بهره‌بردار از سامانه هُدا نیاز به شناسایی شهروند داشته باشد، بدون نیاز به ثبت‌نام یا اخذ اقلام هویتی از شهروند، وی را به درگاه اینترنتی هُدا سازمان ثبت احوال کشور انتقال داده و پس از شناسایی شهروند توسط سازمان ثبت احوال، چنانچه شهروند با ارائه اطلاعات موردنیاز پذیرنده موافقت نمود، اطلاعات مربوطه توسط سازمان ثبت احوال کشور در اختیار کسب‌وکار مذکور قرار خواهد گرفت.
مجدداً یادآوری می‌گردد که شهروند در این عملیات کاملاً نظارت، آگاهی و اختیار دارد. لازم به ذکر است یکی از کاربردهای برنامه تلفن همراه هُدا، تولید رمزهای یک‌بارمصرف کوتاه‌مدت جهت شناسایی در درگاه هُدا می‌باشد.
شهروندانی که دسترسی به تلفن همراه هوشمند ندارند و یا تمایل به نصب برنامه مذکور ندارند می‌توانند به‌صورت تحت وب و بدون نیاز به نصب برنامه، ثبت‌نام نمایند و هنگام شناسایی در درگاه هُدا، رمزهای یک‌بارمصرف را از طریق پیامک دریافت نمایند.
