سوال
- در خصوص مزایده حق سرقفلی، چه کسی باید حق مالکانه مالک جهت موافقت با برگزاری مزایده را پرداخت کند؟
- محکوم‌له، محکوم‌علیه و یا برنده مزایده؟
- مبلغ حق مالکانه چند درصد از ارزش حق سرقفلی است و محاسبه آن بر چه مبنایی است؟
- رسیدگی به اعتراض محکوم‌علیه درخصوص میزان حق مالکانه برعهده مرجع مجری نیابت است یا معطی نیابت؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
پاسخ سوال 1 و 2
اولاً، اگر در قرارداد، حق مالکانه برای مالک عین مستاجره پیشبینی شده باشد، این حق با عنایت به ماده ۱۰ قانون مدنی معتبر است و در هر حال باید پرداخت شود و توقیف ملک از سوی اجرای احکام، حق مزبور را زایل نمیکند.
ثانیاً، در فرض سوال که سرقفلی از سوی دادگاه توقیف شده است، نحوه پرداخت حق مالکانه مزبور به مالک عین مستاجره به مفاد قرارداد بستگی دارد و حسب مورد متفاوت است؛
به عنوان مثال، اگر در قرارداد، انتقال سرقفلی توسط مستاجر به پرداخت مبلغ مشخصی منوط باشد، پیش از پرداخت آن مبلغ، امکان مزایده سرقفلی وجود ندارد؛ اما اگر در قرارداد توافق شده باشد درصدی از مبلغ سرقفلی به مالک عین مستاجر داده شود، بدیهی است تا پس از فروش آن، امکان تعیین این درصد وجود ندارد و چنانچه در قرارداد طرفین مبلغ و یا درصد خاصی مشخص نشده باشد، تعیین حق مالکانه براساس اوضاع و احوال قرارداد و نیز عرف حاکم برعهده مرجع قضایی رسیدگی کننده است؛ در هر صورت پرداخت حق مالکانه برعهده محکوم‌علیه (مستاجر) است و برنده مزایده در این خصوص تکلیفی ندارد.
پاسخ سوال 3
در فرض سوال چنانچه برای شناسایی، توقیف و مزایده اموال محکوم‌علیه به طور کلی نیابت داده شده باشد، رسیدگی به اعتراض محکوم‌علیه درخصوص میزان حق مالکانه برعهده مرجع مجری نیابت است.
شماره پرونده: 1401 – 1/ 3- 867 ح | شماره نظریه: 7/1401/867 | مورخ : 1401/09/07
