همانطور که در عقدنامه ذکر شده است: “در صورتی که صداق، ملک غیر منقول باشد، باید مطابق مقررات ثبت صداق غیر منقول اقدام شود.” اگر مردی به عنوان مهریه ملکی را به نام زن منتقل کند، باید به دفترخانه اسناد رسمی مراجعه کرده و سند صداق تنظیم کنند. در ادامه، نمونهای از سند صداق و آموزش نحوه تنظیم آن ارائه شده است.
سند رسمی مهریه (صداق) اموال غیر منقول مانند ملک و آپارتمان
سند صداق (مهریه) غیرمنقول (ملک و آپارتمان)
در بسیاری از موارد، زن و مردی که ازدواج میکنند، به عنوان مهریه، مرد ملکی یا آپارتمانی را به عنوان صداق (مهریه) تعیین میکند. برای اینکه زن مالک آن ملک یا آپارتمان شود، باید به دفترخانه اسناد رسمی مراجعه کنند و سند صداق تنظیم کنند. در این فرآیند، پس از دریافت استعلامات لازم، دفترخانه ملک مذکور را به زوجه انتقال میدهد و زن مالک اصلی آن ملک میشود. که در ادامه، نمونه سند صداق را میتوانید مشاهده کنید.
نکته: مطابق بند ۱۵۳ مجموعه بخشنامههای ثبتی، سردفتر اسناد رسمی موظف است هنگام تنظیم سند صداق، سند ازدواج را بهطور کامل و دقیق در سامانه ثبت آنی ثبت نماید.
نمونه سند صداق غیر منقول
زوج (انتقال دهنده) و زوجه (انتقال گیرنده) مطابق عقدنامه به مشخصات ذیل به عقد دائم یکدیگر درآمدند.
مشخصات دفتر ثبت ازدواج: دفتر رسمی ثبت ازدواج شماره ….. حوزه ثبتی ….. تاریخ وقوع عقد ازدواج ….. تاریخ ثبت سند ….. شماره ترتیب سند ….. شماره شناسه ثبت ازدواج ….. نشانی دفترخانه ….. کدپستی ….. شماره و تاریخ گواهی سلامت خانواده ….. مرجع صدور ….. .
مشخصات زوجه: نام (دوشیزه/بانو) ….. نام خانوادگی ….. شماره ملی ….. شماره شناسنامه ….. شماره سریال و سری شناسنامه ….. محل صدور ….. تاریخ تولد ….. میزان تحصیلات ….. نام پدر ….. نام مادر ….. شغل ….. دین ….. مذهب ….. تابعیت ….. نشانی ….. کد پستی ….. | مشخصات ولی زوجه: نام ….. نام خانوادگی ….. نام پدر ….. شماره ملی ….. شماره شناسنامه …..
مشخصات زوج: نام ….. نام خانوادگی ….. شماره ملی ….. شماره شناسنامه ….. شماره سریال و سری شناسنامه ….. محل صدور ….. تاریخ تولد ….. میزان تحصیلات ….. نام پدر ….. نام مادر ….. شغل ….. دین ….. مذهب ….. تابعیت ….. نشانی ….. کد پستی ….. | در صورتی که زوج همسر دیگری دارد، مشخصات حکم صادره از مرجع قضایی قید شود: دارد / ندارد.
نوع عقد: دائم
صداق و نحوه پرداخت: (برای مثال: یک جلد کلامالله مجید، 114 عدد سکه تمام بهار آزادی و ششدانگ یک دستگاه آپارتمان به مشخصات ….. که عندالمطالبه بر ذمه زوج است و باید به زوجه پرداخت شود.)
درصورتی که صداق ملک غیر منقول است مطابق مقررات ثبت صداق غیر منقول اقدام شود.
و… (سایر مندرجات سند نکاحیه به طور کامل باید درج گردد)
مال الانتقال
بنا به اقرار صريح طرفین مورد انتقال به ازاء و بابت مهریه (صداق) زوجیت انتقال گیرنده با آقای انتقال دهنده موضوع سند ازدواج (نکاحیه) به مشخصات فوق به انتقال گیرنده انتقال قطعی یافته و مییابد.
سایر موارد
کلیه شرایط صحت انتقال قطعی اعم از قبض و اقباض، تسلیم و تحویل، و به اظهار صیغه و غیره اجرا گردیده است.
متعاقدین مزبور ضمنالعقد حاضر و ضمنالعقد خارج لازم، هرگونه ادعا و اعتراض بعدی و احتمالی، ولو به عنوان تضرر و غیره را از خود سلب نمودند و کلیه خیارات، خصوصاً خیار غبن هرچند فاحش، از طرفین اسقاط گردید.
منافع ملک قبلاً به کسی واگذار نشده و انتقالگیرنده با رؤیت و وقوف کامل از محل وقوع، حدود و مشخصات، قبول و اقرار به تصرف و قبض مورد انتقال نمود.
استعلامات مورد نیاز
پاسخ استعلامیه ثبت و گواهی مالیاتی و گواهی پایان کار ساختمان
مستندات قانونی
ماده ۱۰۷۸ قانون مدنی: هر چیزی را که مالیت داشته و قابل تملک نیز باشد میتوان مهر قرار داد
ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی: به مجرد عقد، زن مالک مهر میشود و میتواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید…
بند 153 مجموعه بخشنامه های ثبتی: صداق غیرمنقول:
الف. در مورد صداق غیرمنقول، سردفتر ازدواج باید قبل از ثبت واقعه ازدواج (حالت اول در صورت ایجاد زیرساخت فنی) یا (حالت دوم در صورت عدم امکان استعلام برخط از واحد ثبتی از طریق دفتر اسناد رسمی) وضعیت ملک را از اداره ثبت محل مربوطه از طریق سامانه استعلام نماید و در صورت نبودن اشکال قانونی نسبت به ثبت واقعه اقدام نماید. سپس از طریق سامانه مربوطه مراتب را جهت تنظیم سند صداق غیرمنقول به دفتر اسناد رسمی اعلام مینماید و سردفتر اسناد رسمی مکلف است نسبت به تنظیم سند صداق غیرمنقول اقدام و سند ازدواج را عیناً در سامانه ثبت الکترونیک اسناد رسمی برابر مقررات ثبت نماید.
ب. در مورد بذل یا هبه صداق غیرمنقول دفتر اسناد رسمی باید وضعیت ملک را از ثبت محل استعلام و پس از دریافت پاسخ و نبودن اشکال اقدام به ثبت نماید و مراتب را به دفتر ازدواج مربوطه اعلام نماید.
ت. در مورد بذل یا هبه صداق غیرمنقول سردفتر طلاق باید مفاد ثبت دفتر را به دفتر اسناد رسمی که سند صداق را ثبت کرده بفرستد تا مراتب را برابر مقررات ثبت و خلاصه آن را به ثبت محل ارسال دارند.
ج. اگر مال غیرمنقول دیگری به غیر از صداق در هنگام ثبت واقعه طلاق مورد بذل یا هبه باشد باید مانند سند ازدواج عیناً طبق مقررات در دفتر اسناد رسمی ثبت و خلاصه آن را به ثبت محل بفرستد.
د. هزینههای تنظیم سند در دفتر اسناد رسمی بر عهده هر یک از زوجین میباشد.
بند 152 مجموعه بخشنامههای ثبتی نیز از این لینک مطالعه گردد.
رای شماره 321 مورخ 1346/03/30 شورای عالی ثبت: ماده 2-19 قانون ازدواج مصوب 1310 تصویب نظامنامه راجع به دفاتر ازدواج و طلاق را به عهده وزارت دادگستری گذاشته است که براساس این اختیار مقررات مصوب 1311 وزارت دادگستری به تصویب رسید. قسمت چهارم آن می گوید:
“درمواردی که اموال غیرمنقول، مهر قرارداده میشود، برای اینکه سند ازدواج نسبت به ملک هم رسمیت حاصل نماید بایستی ورقه ازدواج را در دفتر اسناد رسمی هم ثبت نمود… . درصورتی که صاحب دفتر ازدواج دارای دفتر اسناد رسمی نباشد، بایستی سند ازدواج را تحت مسئولیت خود، به یکی از دفاتر اسناد رسمی حوزه خود… ارسال دارد تا مطابق مقررات به ثبت برسد….”.
سردفتری پس از واقع ساختن عقد نکاح برصداق غیرمنقول به دستور بالا عمل نکرد تا زوجه به استناد وکالتی که از شوهر داشت خود را به طلاق خلع مطلقه کرد.
سردفتر پرسید، پس از وقوع طلاق، آیا میتوان به تقاضای زوجه مطلقه، و صرفاً با حضور و امضا او مهر غیرمنقول مذکور را در دفتر اسناد رسمی ثبت کرد یا نه؟
رای شورا: “ثبت صداق که ضمن نکاح رسمی واقع شده در دفتر املاک مانعی ندارد”.
شرح: تاریخ انتقال ملک که صداق واقع شده همان تاریخ عقد نکاح است و تنظیم سند رسمی انتقال موثر در انتقال ملک نیست.
قاعده در حقوق ایران این است که تنظیم سند رسمی موثر در صحت انتقال مال نیست بلکه مایه رسمی بودن آن است.
موارد محدودی از این قاعده مستثنی است که نص قانونی دارد.
درمانحن فیه از آنجا که تکلیف سردفتر به ثبت صداق غیرمنقول در دفتر اسناد رسمی مدت ندارد، ثبت صداق در مورد سوال تجویز شده است.
تردید سردفتر به علت فاصله شدن زمان طولانی از ابتدا امرقانونی به ثبت صداق تالحظه ثبت آن در دفتر است و این تردیدی است معقول، و انسان را به یاد یک بحث اصولی (علم اصول فقه) میاندازد که گفته: آیا امر دلالت برفور میکند؟ [(رای 322) آرا شورای عالی ثبت و شرح آن صفحه 419 -421 | تالیف: دکتر محمد جعفر جعفری لنگرودی]