ثمن اعیان به قیمت اموال غیر منقول اعم از عرصه و اعیان گفته می شود که زوجه در صورت فوت زوج از آن ارث می برد. در ادامه نحوه و شرایط ارث زن از شوهر را در حقوق مدنی ایران بررسی کنیم. برای این منظور، ابتدا مفاهیم اساسی مربوط به ارث را توضیح می‌دهیم. سپس به بررسی سهم الارث زن از شوهر و عوامل مؤثر بر آن می‌پردازیم. در پایان، موضوع ثمن اعیان را مورد تحلیل قرار می‌دهیم و نشان می‌دهیم که چگونه زن میتواند از املاک شوهر ارث ببرد.
ارث یکی از مسائل مهم و پیچیده حقوق مدنی ایران است که بر اساس اصول اسلامی تنظیم شده است. ارث به معنای انتقال حقوق مالی متوفی به ورثه او است که بر اساس نسبت خونی، ازدواج یا وصیت تعیین می‌شوند. در این مقاله، ما قصد داریم نحوه و شرایط ارث زن از شوهر را در حقوق مدنی ایران بررسی کنیم. برای این منظور، ابتدا مفاهیم اساسی مربوط به ارث را توضیح می‌دهیم. سپس به بررسی سهم الارث زن از شوهر و عوامل مؤثر بر آن می‌پردازیم. در ادامه، موضوع ثمن اعیان را مورد تحلیل قرار می‌دهیم و نشان می‌دهیم که چگونه زن میتواند از املاک شوهر ارث ببرد.
موجب ارث دو عامل است که باعث می‌شوند کسی بعد از مرگ یک فرد، بخشی از دارایی او را به ارث ببرد. این دو عامل طبق ماده 861 قانون مدنی عبارتند از:
از جمله اشخاصي كه به موجب سبب، ارث مي‌برند هر يك از زوجين است كه در حين فوت ديگري زنده باشد. (ماده 864 قانون مدنی)
به زبان ساده، این ماده به این معناست که اگر یکی از زوج‌ها بمیرد، زوج زنده‌مانده میتواند بخشی از دارایی او را به عنوان ارث دریافت کند. این ارتباط زناشویی را سبب می‌گویند و از موجبات ارث بردن است.
اگر شوهری که با زنش در عقد دائم است – نه در صیغه موقت – فوت کند، زن میتواند از او ارث ببرد مگر آنکه ممنوع از ارث باشد. مثلاً یکی از شرایط ممنوعیت از ارث این است که زن شوهر را به قتل رسانده باشد. (ماده 940 ق.م.)
اگر مردی بمیرد، همسرش یک چهارم (ربع ¼) از ترکه و میراث او را به ارث می‌برد. اما اگر مرد فرزند یا نوه یا نتیجه‌ای داشته باشد (حتی اگر از زن دیگری هم باشند)، سهم همسرش به یک هشتم (ثمن ⅛) از ترکه و میراث کاهش می‌یابد. (ماده 913 ق.م.)
اگر مردی دو همسر داشته باشد، سهمی که به هر یک از آنها میرسد، بین دو زن به صورت برابر تقسیم میشود. یعنی اگر سهم یک زن یک هشتم ⅛ از میراث باشد، بین این دو زن تقسیم میشود و هر یک از آنها یک شانزدهم به ارث می‌برند. (ماده 942 ق.م.)
قانون ارث در ایران از زن می‌خواهد که فقط از قیمت اموال غیرمنقول ارث ببرد و از خود اموال غیرمنقول دست بردارد.
اگر زن فوت کند، مرد از تمام اموال زن ارث می‌برد. اما اگر مرد فوت کند، سهم زن از اموال منقول و غیرمنقول متفاوت است. اموال منقول شامل پول، طلا، ماشین و… هستند. اموال غیرمنقول شامل خانه، زمین و… هستند.
سهم زن از اموال منقول بر اساس عین اموال محاسبه میشود. یعنی زن میتواند از هر نوع اموال منقول که می‌خواهد، سهم خود را بگیرد. مثلا اگر مرد 1000 گرم طلا داشته باشد و سهم زن 100 گرم باشد، زن میتواند همان 100 گرم از طلا را انتخاب کند.
اما سهم زن از اموال غیرمنقول بر اساس قیمت اموال محاسبه میشود. یعنی زن نمی‌تواند از خانه یا آپارتمان شوهر ارث ببرد. بلکه فقط از قیمت آن ارث می‌برد. مثلا اگر مردی یک خانه به ارزش 8 میلیارد تومان داشته باشد و سهم زن 1 میلیارد تومان باشد، زن میتواند 1 میلیارد تومان پول نقد از ترکه بگیرد و از خود خانه ارث نمی‌برد که در این صورت ورثه باید سهم زن را بدهند. در حالی که سایر وراث مثلاً 1 دانگ از خود خانه را به ارث می‌برند. (ماده 946 ق.م.)
در مثال بالا، بچه‌ها باید 1 میلیارد تومان را به مادرشان بدهند تا بتوانند سهم خود را از خانه استیفا کنند. اما اگر سایر ورثه سهم زن را ندهند و از ادای قیمت امتناع کنند، زن میتواند به دادگاه مراجعه کند و حق خود را از عین اموال استیفا کند. یعنی بجای دریافت پول، از خود خانه سهمی ببرد و سند مالکیت جدید نسبت به سهم خود دریافت کند. (ماده 947 ق.م.)
فرض کنید خانواده 4 نفره‌ای را شامل:
و پدر مالک یک آپارتمان بوده و پس از فوت او، بین اعضای خانواده تقسیم میشود. نحوهٔ تقسیم ارث به این صورت است که مادر یک هشتم از ارزش آپارتمان را به ارث می‌برد (نه از خود آپارتمان) و فرزند پسر دو برابر فرزند دختر از آپارتمان ارث می‌برد. برای درک بهتر به مثال زیر توجه کنید:
مثلاً اگر آن آپارتمان 8 میلیارد تومان ارزش داشته باشد:
فرزند پسر 4 دانگ از 6 دانگ آن آپارتمان
فرزند دختر 2 دانگ از 6 دانگ آن آپارتمان
و مادر یک هشتم از بهای آن آپارتمان (یعنی 1 میلیارد تومان) را به ارث می‌برند.
که در این صورت فرزندان باید 1 میلیارد تومان به مادر بدهند.
در پایان مادر با حضور در دفترخانه اقرار میکند که یک هشتم از ارزش اعیانی (ثُمن اعیان) را دریافت کرده است.
باید توجه داشت که فرزندان برای فروش آپارتمان باید حتماً اقرارنامهٔ اخذ بهای ثمنیهٔ اعیانی را داشته باشند؛ در غیر این صورت نمی‌توانند آپارتمان را بفروشند.
برای تنظیم سند اقرارنامه اخذ بهای ثمنیه از اعیان باید به دفترخانه مراجعه بفرمایید. نزدیکترین دفترخانه را از اینجا بیابید.
اینجانب …. اقرار و اعلام می‌نمایم كه قدرالسهم موروثي خود را از مرحوم ….. درخصوص پلاك ثبتي ….. فرعي از ….. اصلي واقع در بخش …..، از ورثه ايشان نقداً دريافت نموده و ديگر حق هيچ‌گونه ادعا و اعتراضي در اين خصوص ندارم…
برای مشاهده و دانلود متن کامل این سند اینجا کلیک کنید.
5,690,000 ﷼
هزینه تنظیم این سند در دفترخانه اسناد رسمی براساس تعرفه‌های مصوب سازمان ثبت اسناد و املاک کشور تعیین میشود و ثابت است، به‌گونه‌ای که افزایش یا کاهش نخواهد داشت.
این هزینه باید در پایان تنظیم سند و پیش از امضا توسط ارباب‌رجوع با کارت بانکی شخصی او پرداخت گردد.
پس از پرداخت و ثبت اطلاعات، شناسه یکتای سند صادر میشود. در پایان، پس از امضا، ثبت اثر انگشت و تأیید نهایی توسط سردفتر، یک نسخه از سند به هر یک از طرفین تحویل داده میشود و نسخه الکترونیک آن در کارتابل طرفین در سامانه کاتب قرار می‌گیرد.
هزینه تنظیم این سند در دفترخانه اسناد رسمی: 573,000 تومان است.
که برای هر نفر اضافی بیش از دو نفر، 22,000 تومان به مبلغ فوق اضافه خواهد شد.
اگر زن مهریه خود را دریافت نکرده و در سند ابرا مهریه هم تنظیم نکرده باشد، آیا بعد از فوت همسرش میتواند از ورثه دریافت کند؟
بله، زنی که مهریه خود را دریافت نکرده باشد، پس از فوت همسرش میتواند از ورثه مهریه خود را بخواهد. مهریه از حقوق مالی زن است و حتی اگر مرد بمیرد، بر ذمه او باقی می‌ماند و قبل از تقسیم ترکه، باید از ماترک مرد پرداخت شود. زن میتواند از ورثه مهریه خود را مطالبه کند و اگر ورثه از پرداخت مهریه سر باز زنند، زن میتواند به دادگاه مراجعه کند و حق خود را از طریق آن تحصیل کند.
در پایان اگر زن فوت کند و هیچ وارث دیگری بغیر از شوهر نداشته باشد، شوهر تمام ترکه زن را می‌برد.
اما اگر شوهر فوت کند و هیچ وارث دیگری بغیر از زن نداشته باشد، زن تمام ترکه شوهر را نمی‌برد. و فقط یک چهارم (ربع ¼) میراث برای اوست و بقیه اموال متوفی به دولت میرسد. (ماده 949 قانون مدنی)
29 دیدگاه. Leave new
سلام چنانچه مادر راضی به نوشتن اقرار نامه نباشد و بقیه وراث هم قصد فروش ملک رو ندارند که بتونن سهم مادر رو بدهند و قرار هست تقسیم نامه نوشته بشه برای گرفتن سند تفکیک آپارتمان‌ها.در این صورت در تقسیم نامه سهم مادر رو باید چگونه منظور کرد؟
سهم مادر را نقدا پرداخت کنید، لازم نیست حتما ملک فروخته شود برای سهم مادر و ورثه میتوانند از جیب خودشان سهم مادر را پرداخت کنند
سلام و خسته نباشید
با وکالت فروش اموال غیر منقول که بلاعزل هم هست میشود از طرف موکل یا موکلین برای اسناد معارض طرح دعوی کرد ؟؟
اگر در متن وکالت تصریح شده باشد این موضوع، بله.
با عرض سلام و احترام
پدر من سال 84 و مادرم سال 97 فوت کردند و بعد از مدتی در سال 98 انحصار وراثت و فرم 19 برای مرحوم پدر و مادر گرفتیم
تنها دارایی پدرم یک اپارتمان هست
وراث یعنی فرزندان قصد فروش قطعی شش دانگ اپارتمان را دارند
دفتر خانه درخواست تنظیم اقرارنامه ثمنیه اعیانی را دارد
به اداره کل ثبت احوال مراجعه کردم معاون ثبت اسناد و املاک و رییس اداره اسناد اعلام کردند که بدلیل فوت مادر و تهیه انحصار وراثت و فرم نوزده به اسم مادر ; نیازی به تهیه اقرار نامه از سوی تک تک وراث نیست
خواهشمندم اعلام نظر فرمایید
بنده هم با نظر امور اسناد موافق هستم
در هر صورت شما ورثه مادر هستید و پس از فوت کلیه اموال مادر به شما میرسد
آیا امکان فسخ اقرار نامه وجود دارد در صورتی که سهم فرزندی بیشتر باشد و پدر از لحاظ هوشی پایین
اگر شخصی وکالت نامه داشته باشد و هنگام دریافت سند رسمی به استثنا بهای ثمن اعیانی قید شود ،چه اقدامی باید انجام دهد تا این استثنا برداشته شود با فرض اینکه به زوجه و خانواده متوفی دسترسی نداشته باشد
سلام
وکالتنامه فروش اموال غیر منقول تا چه مدت اعتبار دارد ؟؟
شرایط اعتبار وکالت را در اینجا کامل توضیح دادیم
سلام
من یک وکالت فروش بلاعزل اموال غیر منقول یک ملکی را از وراث که ۵ پسر و یک مادر است گرفته ام تا نیمی از آن ملک را برای خودم سند بگیرم و حتی در دفترخانه آن متراژ در سند منگوله دار انتقال قطعی خورده و سند قطعی غیر منقول گرفته ام آیا در ادامه در اداره ثبت برای دریافت سند مالکیت اقرار نامه ثمنیه اعیان از من میخواد ؟؟ لطفا راهنمایی کنید با تشکر
خیر
و اگر لازم شد با توجه به اختیاراتی که در وکالت دارید میتوانید سند مالکیت را دریافت کنید بدون نیاز به اقرار ثمنیه
سلام بنده زمینی خریدم که وارثان چهار فرزند و مادر آنها که مرحوم شده و وارث مادرشان همان چهار فرزند هستن که گواهی حصر وراثت دارند ولی اقرارنامه ثمملک را ندارند الان محضر سند شش دانگ زده به استثنا ثمنیه از عرصه مشکل چطوری حل میشه
با سلام و خسته نباشید
پدر بنده فوت کرده اند و ملکی بصورت مشاعی برای هر یک از فرزندان سند تنظیم شده است و در اسناد هر یک از فرزندان به استثنا ثمنیه و اعیان درج شده است ، حال دو نفر از سه فرزند سهم خود را بصورت وکالتی فروخته اند و نفر سوم قصد پرداخت ثمنیه را ندارد و همچنین خریداران آن دو وراث تقاضای قطعی زدن دارند.سوال اول بنده از شما بزرگوار این است که آیا برای قطعی زدن حتما باید مادر اقرارنامه در دفترخانه تنظیم کنند و اگر ینکار را بکنند آن یکی از وراث میتواند سهم مادر را ندهد و اگر چنین است راهکار چیست که آن دو نفر قطعی به خریداران بزنند ولی سهم مادر از آن یک نفر محفوظ بماند…با تشکر فراوان از پاسخگوییتان
سلام
خداوند پدرتان را رحمت کند.
بله حتما باید سهم مادر داده شود در غیر اینصورت در انتقال سند به مشکل خواهند خورد.
حتما با وکیلی مجرب نیز مشورت کنید
سلام
اگه یک ملکی در سند منگوله دار قطعی به نام کسی ثبت بشه و سند قطعی غیر منقول از آن دفتر خانه به آن فرد داده بشه و هنوز بنا بر شرایطی اقدامی برای دریافت سند مالکیت از اداره ثبت نکرده باشه چقدر از لحاظ قانونی مدارک دفتر خانه اسناد چقدر اعتبار داره ؟؟
اسناد دفترخانه اگر به طور صحیح ثبت شود ۱۰۰ درصد اعتبار دارد
سلام ببخشید مادر ام یک اقرار نامه نوشته که سهم الارث خود را گرفته وبعدما رفتیم مالیات های ارث خود را پرداخت کردیم وبعد می خواهیم سند به نام مادر مان بیاید وبعد مادر امان به ما انتقال دهد حالا تکلیف آن یک هشتم چه میشود
باید سهم خودتان را به نام مادر انتقال قطعی دهید
سلام برای مادربزرگم در زمان حیات اقرار نامه داده که حقش از یکی از پسرهاش گرفته و ادعایی نداره در حال حاضر برای انتقال سهم یکی از وراث گفتند که مالیات بر ارث پدر بزرگ و مادر بزرگمو از مالیات بگیرم خوب مالیات بر ارث پدر بزرگ تو زمان اقرار نامه گرفته شده الان که مادر بزرگ فوت شده بازم مالیات بر ارث با توجه به اینکه تو زمان حیات دریافت کرده لازمه
این دست سوالات رو باید از اداره مربوطه بپرسید
لطفا از اداره دارایی سوال کنید
ما دفترخانه اسناد رسمی هستیم
با سلام – پدرم ابتدا فوت میکند سپس برادرم و بعد مادرم و اکنون سه خواهر ( فرزندان متوفی ) در قید حیات هستیم .جهت دریافت سند براساس انحصار وراثت اقدام نمودیم . در اداره ثبت به ما گفتند باید شما سه خواهر در دفترخانه برگه اقرار نامه ثمنیه اعیانی را بنویسید و بگوئید که مادرمان در زمان حیات خود وجه ثمنیه اعیانی خود را از ما گرفته در حالیکه اینطور نیست و مسئول ثبت اذعان داشته که اینکار فرمالیته است و باید اینکار را انجام دهید تا سند شما صادر شود . حس خوبی به این موضوع ندارم و حس میکنم که به ضرر ما تمام میشود لطفا راهنمایی بفرمائید. متشکرم
سلام
به هرحال برای دریافت سند جدید الزامیست و حالا که مادر در قید حیات نیست، چاره ای نیست
سوال .آیا برای تنظیم وکالت فروش ملک تنظیم اقرا نامه دریافت ثمنیه ویا اقرارنامه عدم تادیه ثمنیه از جانب وراث نیاز هست
خیر، نیازی نیست
با سلام..آیا میشود با توافق وارث (پسر)بجای ارائه قیمت ثمنیه اعیانی،،به نسبت قیمت..از میزان مالکیت ملک…( دانگ ) بنام مادر ( همسر متوفی..کند و رسید پرداخت بهای ثمنیه اعیانی دریافت کند..تا عبارت .به استثنای ثمنیه اعیانی حذف شود؟؟
اکر جواب اری است..لطف روش آن را توضیح دهید..تشکر فراوان
سلام
بله میشود
بعد از انتقال میتوانید طبق توضیحات فوق عمل کنید و سند اقرارنامه اخذ بهای ثمنیه از اعیان دریافت کنید
سلام ، مادر بنده به دلیل کهولت و بیماری امکان مراجعه به دفترخانه جهت امضای اقرارنامه ثمنیه را ندارند ولی به من وکالت بلاعزل جهت انجام کلیه امور مربوط به ملکی که معامله کرده ایم را داده اند که بسیار کامل است و شامل دریافت کلیه وجوه هم میشود. آیا با استفاده از این وکالتنامه بنده می توانم اقرارنامه را بجای ایشان امضا کنم؟
متن وکالت نامه باید به طور دقیق بررسی شود
اگر اجازه امضا چنین سندی را داشته باشید مشکلی ندارد